Таңдау түзету бағдарламасы (аутодеструйктивтік мінез құлықты балаларға арналған)

Екатериновка орта мектебі

Педагог - психолог

Аубакирова. Ж.С.

Шыдамдыны мына өмір ұнатады,

Бірде қуантып, бірде жылатады,

Сүріндіріп кейде сені құлатады.

Жылатып тұрып жұбатады.

Дұшпандарға кейде сені сынатады.

Қатал тағдыр бірақта шыдатады.

Мына өмір бірақта қымбат әлі- демекші өмір жолы сан тарау, қиял шатқал, қиял шың. Сол жолдан адаспаудың ең бірінші жолы ол - өзіңді өзің тану, өзіңді өзің сыйлау, өзіңді өзің қадірлеу. Өмірдің ащы да, тәтті да кезеңдері болады. Бұл кезеңдерді жеңе білу керек. Адамзат өмірге келген соң өмірін қалай болса солай өткізбеуі тиіс. Яғни адам саналы да, жарқын өмір сүру керек. «Өмірдің мәні туралы ойланбайтын адам бар ма?» деген сұраққа кім болса да «Жоқ, өз өмірінің мәні туралы ойланбайтын, толғанбайтын мағыналы өмір сүруге әрекет етуге тырыспайтын адам болмайды - деп жауап беретін болар. Кей жасөспірімдер өмірдің мағынасын түсіне алмай, өмірде кездесетін қиындықтарды жеңіп шығуға жол таба алмай, алдына мақсат қоя білмей, өзіне деген сенімінен айырылып көп адасады. Осындай жас өспірім бойындағы қиындықтарды ескере отырып, аутодеструиктивтік мінез құлықты балаларға арналған «Таңдау» түзету дамыту бағдарламасын құрастыруды жөн көрдім.

Бағдарламаның өзектілігі. Қазіргі таңда жасөспірімдердің арасында аутодиструиктивті мінез - құлық көрсету жиілеп, көптеген келеңсіз жағдайларда өздерінің психологиялық эмоциялық күйлерін басқара алмай немесе шиеленістен шығудың жолдарын таба алмай, ауыр эмоциялық жағдайларға душар болып жатады.Осындай қалыптасқан жағдайдың күрделілігі тек мектеп қабырғасында ғана емес, қоғамда да үлкен өзекті мәселеге айналып отыр.

Бағдарламаның мақсаты: Аутодеструктивті жағдайда оқушыларға психологиялық қолдау көрсету.

Бағдарламаның міндеттері:

Өмір құндылық-тарын бағалауға үйрету.

Болашағын жоспарлай мақсат қоюға үйрету.

Өмірге деген қөзқарасын қалыптастыру.

Күтілетін нәтижесі: Өмірлік қиындықтарды жеңе біліп және өмірдегі өзінің шын бейнесін таба білген жасөспірім.

Болашағын жоспарлап, алдына мақсат қоя білген жасөспірім.

Өзінің өмірге деген көзқарасын қалыптастырған жасөспірім.

Үлкендермен және жолдастарымен жақсы қарым-қатынасы қалыптасқан жасөспірім.

Таңдау бағдараламасы он үш сағаттан тұрады, аптпасына екі рет жүргізіліп отырады. Әр бір сабағымның мақсаты баланың бойында, өзіне деген сүйіспеншілігін ояту, өмірдегі қиыншылықтарын жеңе білуге үйрету, Болашағын жоспарлап мақсат қоя білуге үйрету, жақсы мен жаманды айыра білуге үйрету.

Жасөспірімдермен жүргізілетін «Таңдау» бағдарламасы.

Ең басты сұрақ - адамдар арасында қалай өмір сүру.

А.Камю

Сағат саны (13 сағат)

№

Тақырыбы

Мақсаты

Күтілетін нәтиже

1

Махаббат суреті

Өзіне деген сүйіспеншілігін ояту

Өмірге, өзіне, қоршаған ортаға деген сүйіспеншілігінің артуы

2

Таңдау

Өмірлік қиындықтарды жеңуге үйрету

Қиындықтардан мойынсынбай өтуге дағдыландыру

3

Құндылық

Болашағына жоспар құруды қалыптасыру

Болашағына нақты сеніммен алға жүре білуі

4

Мен кіммін?

Өмірдегі өзінің шын бейнесін таба білу

Өмірдегі өзінің шынайы бйнесімен өмір сүру

5

Минус-плюс

Қалыпты өзіндік бағасы мен өзіне деген сенімділігін қалыптастыру.

Өзіне деге сенімділігінің қалыптасуы

6

Менің жетістіктерім

Жетістіктерге жету жолдарын табу.

Алдына қойған мақсатына жете білуі

7

Сендіру

Жағымсыз сенімдерінен арылуға көмектесу.

Өз бойындағы жағымсыз қасиеттерінен арыла білуі

8

Тұлғалық құқық

Тұлғаның өзін нақтылау біліктіліктерін нығайтуға көмектесу, басқа адамдармен қарым-қатынасын жақсартуға жағдай жасау

Тұлғаның жан жақты бола білуі, басқа адамдармен пікір алмаса білуі

9

Ертегі құрастырамыз

Баланың бойындағы қиял - ғажайып ойын қағаз бетіне енгізе отырып, шығармашылығын дамыту

Өз ойын қағаз бетіне түсіріп ол оймен бөлісе білуі

10

Ұрлықшы мен сия

Өтірік пен шындықты ажырата білуге үйрету

Әрдайым шыншыл бола білуі

11

«Болашақ туралы жақсы ойын қалыптастыру»

Болашағына жоспар құру кезінде өзіне деген сенімін қалыптастыру

Әрдайм шыншыл бола білу

12

Қарым - қатынасты жетілдіру

Өзін қоршаған ортамен қарым - қатынасын түзей білуге үйрету.

Қоршаған отрамен сыйластықта, сүйіспеншілікті таныта білуі

13

Мақсат қою

Болашаққа жоспар құруды қалыптастыру

Өзі алдына мақсат міндет қоя білуі, қойылған мақсатына жетуге талпына білуі

Жеке түзету сабағының хаттамасы

Мерзімі____________________

Аты-жөні____________________________________________________________________

Сынып_______________________________________________________________________

Сол кездегі жағдайы_________________________________________________________

Психолог____________________________________________________________________

Мақсаты : өзіне деген сүйіспеншілігін ояту.

№ 1 .жаттығу «Махаббат суреті»

Ақ қағаз алып краска, фломастер махаббаттың суретін салыңыз. Өзіңізден қысылмай суретке еркіндік беріңіз. Оны қалай елестетесіз? Қандай түстер жарасады? Сіздің махаббатыңыз неге ұқсайды?

Енді өз суретіңізге қарап, сұрақтарға жауап беріңіз.

1. Сіздің өміріңіздегі қарым қатынасыңызға қаншалықты ұқсас?

2. Сіздің суретіңізде қандай түс басым?

3. Сіз өзіңіз жайлы не білдіңіз?

4. Сіздің суретіңізден өзіңізге не үнайды, не ұнамайды?

5. Не өзгерткіңіз келеді? Не себепті?

Жеке түзету сабағының хаттамасы

Мерзімі____________________

Аты-жөні_____________________________________________________________________

Сынып_______________________________________________________________________

Сол кездегі жағдайы___________________________________________________________

Психолог____________________________________________________________________

Мақсаты :өмірлік қиындықтарды жеңе білуге үйрету

№ 2. жаттығу «Таңдау»

Сіздің өміріңіздегі кездесетін жағымсыз қиын жағдайларды жазыңыз.

Басқа қағазға жақсы жақтарын жазыңыз, осы жамандықтарды өту кезіндеге өзіңізге тиетін пайдасы.

Бес немесе он жақсы жақтарын жазыңыз.

Енді осы екі парақты қатар қойып салыстырыңыз. Не басым? Сізге не маңызды? Қоршаған адамдардың сізге берер бағасы ма, алде сіздің болашағыңыз ба, психологиялық тыныштық, өмірлік жетісік?

Алдымызда тұрған қиындықтарды тек қорқынышпен қатар жүріп жеңуге болады. Жүріп қорқамын. Жасаймын қорқамын. Сөйлеймін қорқамын. Қорқыншпен бірге жүресң қорқыныш жоғалады. Шешім қабылдау өз қолыңызда. Қорқып ештеме жасмау (бірінші прақ) немесе қорқып бірақ қадам жасау (екінші парақ). Қайсысы өзіңе маңызды, солай жасаңыз. Өзіңе маңызды емес парақты жыртып, лақтырып жібер. Ал, маңызды парақты іліп қойыңыз да, әрдайым оқып түрыңыз.

Бұл сіздің өмірлік таңдауыңыз.

Жеке түзету сабағының хаттамасы

Мерзімі____________________

Аты-жөні_____________________________________________________________________

Сынып_______________________________________________________________________

Сол кездегі жағдайы__________________________________________________________

Психолог____________________________________________________________________

Мақсаты : болашағына жоспар құруды қалыптасыру.

№ 3. жаттығу "Құндылық"

Сізге құндылықтың болжамдық жоспарын ұсынамыз.

Болжамдық жоспарды сіз өзіңіздің өмірлік құндылғыңызбен толтыруыңыз керек.

Біздің тізім:

• Қызық жұмыс;

• материалдық құндылық;

• махаббат;

• отбасы;

• қанағаттану, серігу;

• өз өзін жетілдіру;

• еркіндік.

• 1.

• 2.

• 3.

• 4.

• 5.

• 6.

• 7.

• 8.

• 9.

• 10.

Осы тізімді толтырыңызда содан осы тізімнен бес өзіңізге ең маңыздысын таңдаңыз. Екі ондай маңызды емесін таңдаңыз.

Сұраққа жауап беріп жауабын жазыңыз:

1. Сіздің тізіміңізде ең бірінші орында қайсысы тұр?

2. Ең соңында не тұр?

3. Сізге осы тізімді құру оңай болды ма?

4. Осы жаттығуды жасау кезінде қандай қиындыққа тап болдың?

Жеке түзету сабағының хаттамасы

Мерзімі____________________

Аты-жөні_____________________________________________________________________

Сынып_______________________________________________________________________

Сол кездегі жағдайы__________________________________________________________

Психолог____________________________________________________________________

Мақсаты :өмірдегі өзінің шын бейнесін таба білуі.

№ 4.жаттығу «Мен кіммін?»

«Мен кіммін?» сұрағына он, он бес жауап жазыңыз

Мысалы былай болуы мүмкін:

1. Мен - қызықты тұлға.

2. Мен - ана.

3. Мен оқушы.

1.Мен -

2.Мен -

3.Мен -

4.Мен -

5.Мен -

6.Мен -

7.Мен -

8.Мен

9.Мен -

10.Мен-

11.Мен -

12.Мен -

13.Мен -

14.Мен-

15.Мен -

Өмірдегі шын мәніндегі сенің бейнеңді жасыру.

Енді өз тізміңізді қарап сұрақтарға жауап бер

1. Өз өміріңде қанша жасырын бейнені қолданасыз?

2. Барлық бейнелер сіздің өміріңізде қажет па? Алде кейбіреуінен бас тартасыз ба ?

3. Өзіңіз көргіңіз келетін бейнеңіз осы жазбада бейнелердің арасында бар ма?

4. Осы тізімге не қосар едіңіз?

5. Осы тізімді оқыған кезде қандай сезім пайда болады?

Сіз ойлап тапқан әр бір рөл, сізді сол рөлге байланысты өзіңізді солай ұстауды қалайды.

Өмірде осы өзіңнің ойлап тапқан бейнең басқалардың болжамымен сәйкес келмеуі мүмкін. Сол себепті кейде түсініспеушілік пайда болуы мүмкін.

Жеке түзету сабағының хаттамасы

Мерзімі____________________

Аты-жөні_____________________________________________________________________

Сынып_______________________________________________________________________

Сол кездегі жағдайы___________________________________________________________

Психолог____________________________________________________________________

Мақсаты: қалыпты өзіндік бағасы мен өзіне деген сенімділігін қалыптастыру.

№ 5. жаттығу «Минус-плюс»

Өзіңіз кемшілігім деп санайтын барлық қасиеттеріңізді жазып шығыңыз, және сіздің жақындарыңыз кемшілік деп санайтын қасиеттеріңізді жазыңыз.

Мына кестеге үлгі бойынша жазыңыз:

Кемшілік

Өзіңізге лайықты қасиетіңіз

• Сенімсіздік

• жауапкершілік,

• өзіңізге жоғары талап қою

Егер сіз осы жаттығуды толық орындап шықсаңыз, мүмкін өзіңізге деген көзқарасыңыз, өзіңізге деген сенімділігіңіз артатын шығар, бұрын қорқып істеген істеріңіз енді олдарды бар күшіңізбен істейтін боларсыз.

Өзіңізді әрқашан көтере біліңіз!

Жеке түзету сабағының хаттамасы

Мерзімі____________________

Аты-жөні_____________________________________________________________________

Сынып_______________________________________________________________________

Сол кездегі жағдайы___________________________________________________________

Психолог____________________________________________________________________

Мақсаты: жетістіктерге жету жолдарын табу.

№ 6 жаттығу «Менің жетістіктерім»

Өзіңізге аздап уақыт бөліп келесі сұрақтарға жауап беріңіз:

1. Менің ең басты жетістігім болып ______________________________________________

2. Менің қолымнан жақсы келетін _______________________________________________

3. Мен басқаларға көмектесе алар едім ___________________________________________

4. Менің ең тиімді деп қабылдаған шешімім________________________________________

5. Мен қаласам, мен істей аламын________________________________________________

6. Басқа адамдар менің қолымнан келеді деп есптейді____________________________________________________________________

7. Жақын арада істеп үйренгенім_________________________________________________

8. Менің мақтанатын ісім________________________________________________________

9. Менің мақтанышымды тудыратын сәт___________________________________________

10. Ең қиын жасаған ісім ________________________________________________________

Осы жазғандарыңызды оқыған кезде не өзгергеніне мән беріңіз, не сезіндіңіз? Өзіңізге сенесіз бе?

Жеке түзету сабағының хаттамасы

Мерзімі____________________

Аты-жөні_____________________________________________________________________

Сынып_______________________________________________________________________

Сол кездегі жағдайы_________________________________________________________

Психолог____________________________________________________________________

Мақсаты: жағымсыз сенімдерінен арылуға көмектесу.

№ 7. жаттығу «Сендіру»

Сіздің өміріңізде, мектепте қиындықтар болған кезде сізде қорқыныш сезімі, түңілу, әлсіздік байқалады, сол кезде өзіңізге мына сұрақтарды дауыстап қойып, оған дауыстап жауап беріңіз

1.Мен үшін нені білдіреді... (өзіңіздің басыңыздан өткен проблеманы қойыңыз)?__________________________________________________________________________

Сіздің жағымсыз сенімдеріңізге мына сұрақтарға берген жауаптарыңыз көмектеседі.)

2. Неге мен олай ойлаймын?

3. Шын мәнінде ол солай ма?

4. Мен оған сенбегенімде не болар еді?

5. Өзіме осыдан пайдалы не ала аламын?

Осы сұрақтарға жауабыңыз сіздің жағымсыз сенімдеріңізден арылта алады.

Жеке түзету сабағының хаттамасы

Мерзімі____________________

Аты-жөні____________________________________________________________________

Сынып_______________________________________________________________________

Сол кездегі жағдайы___________________________________________________________

Психолог____________________________________________________________________

Мақсаты: тұлғаның өзіннақтылау біліктіліктерін нығайтуға көмектесу, басқа адамдармен қарым-қатынасын жақсартуға жағдай жасау

№ 8 жаттығу «Тұлғалық құқық»

Бірнеше авторлардың жұмыстарына негізделіп құрастырылған, төменде жазылған құықтарды оқып ойланыңыз

1 бөлім

Әрбір пункті жеке-жеке қарап сараптаңыз, қиындық туғызатын пункті белгілеп қойыңыз

Әрбір жеке адамның негізгі құқығы.

1. Барлығымен бірдей құқыққа ие болу. Ұлтыңа, жынысыңа, жасыңа, физикалық дамуыңа қарамастан.

2. Өзіне деген сыйластықты сезінуге.

3. Уақыт өткізуге шешім қабылдауға.

4. Өзіңе қажет затты сұрауға.

5. Өзіңнің еңбегіңнің қорытындысын, өзіңіздің мінезіңіз туралы.

6. Өзіңізді тыңдата білу.

7. Өз пікірінің болуына.

8. Политикалык өз мініңіз, пікіріңіз болу керек

9. Жылауға.

10. Қателік жасауға.

11. «Жоқ» деп айтуға

12. Өз қызығушылықтарын дәлелдеу.

13. Өзіңіздің көзқарастарыңыздың болуы

14. Өз сезімін білдіруге.

15. Өз өзіңізге «Ия» деп айта білу.

16. Ойын өзгертуге.

17. Арасында жеңілісті қабылдау.

18. «Мен түсінбедім» деп айтуға.

19. Өзінікін дәлелдеу үшін өтініш білдіру.

20. Ақпаратты қабылдау.

21. Жетістікке жету.

22. Өз сенімділігін көрсету.

23. Өзіңіздің өмірлік құндылықтарыңызды ұстану.

24. Шешім қабылдауға уақыт алу.

25. Өз шешіміне жауапкершілік алу.

26. Жеке өмірінің болуы.

27. Білмегеніңді мойындап үйрену.

28. Өзгеруге, дамуға.

29. Таңдауға, басқа адамның мәселесіне кірісуге немесе араласпауға.

30. Басқа адамның мәселесіне жауапты болмау.

31. Өзіне қамқор болуға.

32. Жеке қалу үшін орын болуға.

33. Жеке тұлға болуға.

34. Мамандардан ақпарат алуға.

35. Басқа адамның қолдауына тәуелді болмау.

36. Өзіңнің құндылығың жайлы ойлану.

37. Болған жағдайдың шешімін өзің шешуін таба білу.

38. Тәуелсіз болуға.

39. Басқалары сені қалай көргісі келетін сияқтя емес өзінше болуға.

40. Ақталмауға.

41. Кешірімді болуға.

42. Жалғыз қалуға

43. Жақсы көруге

44. Жетістікке жетуге

45. Болашағын жоспарлауға

46. Ұйқыға

47. Жалқаулыққа

48. Өтірік айтуға

49. Шындыққа

50. Демалысқа

51. Сүйікті болуға

1. Қайсысымен сөзсіз келісесіз? Неге?

2. Не қарсылық туғызады? Неге?

3. Не қорқытады? Неге?

4. Осыларды өміріңізде іске асыра аласыз ба? Не тоқтатады?

Іске асыру үшін не істеу керек мысалдар келтіріп жазып шығыңыз.

2 бөлім

Есіңізде болсын басқаларыда осы құқыққа ие.

Тізімді тағы бір оқып шығыңыз. Сұрақтарға жауап беріп, жауабын жазып шығыңыз:

1. Басқаның қандай құқықтарын сіз бұзасыз?

2. Өз жолыңыздан алып тастау үшін? басқа адамдарды қалай бағындырасыз

Бұл жұмыс сізге басқа адамдармен қалай қарым-қатынас жасау керектігін және өзіңізді түзету үшін не істеу керектігіне көмектеседі

Жеке түзету сабағының хаттамасы

Мерзімі____________________

Аты-жөні____________________________________________________________________

Сынып_______________________________________________________________________

Сол кездегі жағдайы__________________________________________________________

Психолог____________________________________________________________________

Мақсаты : тұлғаның өзін нақтылау біліктіліктерін нығайтуға көмектесу, басқа адамдармен қарым-қатынасын жақсартуға жағдай жасау

№9 жаттығу. Ертегі құрастырамыз

Атақты итальяндық жазушы Джанни Родари балалрды оқутуда ертегі құрастырған және оған 20 элементтерін бөліп көрсеткен

1. Шектеу қою.

2. Бұзу.

3. Бүлдіру және кемшілік.

4. Кейіпкердің кетуі.

5. Тапсырма.

6. Сыйлған адаммен кездесу.

7. Сиқырлы кереметтер.

8. Кейіпкердің пайда болуы.

9. Қарсыластың алып күші.

10. Соғыс, күрес

11. Жеңіс.

12. Қайту.

13. Үйге келу.

14. Жалған кейіпкер.

15. Қиындықтар.

16. Қайғы жоғалады.

17. Кейіпкерді тану.

18. Жалған кейіпкердің беті ашылады.

19. Қарсыласын жазалау.

20. Үйлену тойы.

Осы элементтерін пайдалана отырып басты кейіпкерді ойлап тауып ертегі құрастырыңдар.

Барлық элементтерді қолданбауға болады.

Ойластырған ертегіңді жазып шық.

Жеке түзету сабағының хаттамасы

Мерзімі____________________

Аты-жөні____________________________________________________________________

Сынып_______________________________________________________________________

Сол кездегі жағдайы__________________________________________________________

Психолог____________________________________________________________________

Мақсаты:

№ 10 жаттығу. Ұрлықшы мен сия

Ертегіні аяқтаңыз....:

«Ертеде бір ауылда дәрігер өмір сүріпті. Ол үнемі көрші ауылдарға науқастарға көмекке барады екен. Дәрігердің иті болмапты, сондықтан ол әрқашан өз үйіне алаңдапты......ДКүндердің күнінде дәрігер үйін сияға тапсырып кетіпті.

Дәл осы кезде дәрігердің үйіне ұры түспекші болады…

1. Сияның атынан

2. Ұрының атынан.

Жеке түзету сабағының хаттамасы

Мерзімі____________________

Аты-жөні____________________________________________________________________

Сынып_______________________________________________________________________

Сол кездегі жағдайы__________________________________________________________

Психолог____________________________________________________________________

Мақсаты: болашағын ойлауды мақсат қоюды үйретуді қалыптастыру.

№ 11 жаттығу. «Болашақ туралы жақсы ойын қалыптастыру»

Өзіңіздің болашағыңыз туралы шағын әңгіме жазыңыз. (мысалы 5 жылдан соң). Барлығын тыңғылықты етіп жазыңыз, не көріп, не сезіп, не естіп тұрғандарыңды. Ойыңызға келгенді жазыңыз.

Используйте формулировки:

а) «Мен» сөзінен бастау

б) осы шақта.

в) не болмаса, егерде сөздерін қолданбай позитивті жазыңыз

Әңгімені жазып болғаннан соң, оны күнделікті оқып тұрыңыз. Жазылғанды көз алдыңызға елестетіңіз.

Әр бір ңғайлы сәтте оқып тұрыңыз. Ал, егерде сіздің ойыңызда жаңадан бір ой пайда болса оны әңгімегі қосып жазыңыз. Осы әңгімені әрдайым оқып тұрыңыз, ол шындыққа айналғанша дейін.

• Егерде осы әңгімеңізбен әрдайым жұмыс істесеңіз сіз өзіңіздің ішкі дүниеңізді бір биіккеұшқандай сезінесіз. Сіз өзіңізді бір биік шыңнан қарап тұрғандай боласыз.

Жеке түзету сабағының хаттамасы

Мерзімі____________________

Аты-жөні_____________________________________________________________________

Сынып_______________________________________________________________________

Сол кездегі жағдайы_________________________________________________________

Психолог____________________________________________________________________

Мақсаты: өзін қоршаған ортамен қарым - қатынасын түзей білуге үйрету.

№ 12. жаттығу «Қарым - қатынасты жетілдіру»

Дөңгелек түрінде өзіңізді қоршап жүрген адамадары салыңыз. Өзіңізден басқа қоршап жүрген адамдарға сызық салыңыз. Ол адамдардан өзіңізге сызық салыңыз.

Сіз ол өзіңізді қоршаған адамдарға не бере аласыз, ол адамдар сізге не бере алады. Ол әр түрлі нәрсе болуы мүмкін: сезім, заттар, қарым - қатынастар. Осы сызықтарға жазыңыз.

Тағыда сызықтар салып оған сіз осы адамдарға ғана емес басқа қоршаған ортаға не бере аласыз. Басқа адмдар сізге емес басқаларға не бере алады.

Енді өз суретіңізге қарап сұрақтарға жауап беріңіз.

1. Сіз кіммен және қалай тығыз қарым - қатынастасыз: кіммен көп, кіммен аз?

2. Кімнен көп аласыз? Кімнен аз?

3. Сіз кімге көп бересіз? Кімге аз?

4. Ортақ қандай байланысты көріп тұрсыз?

5. Біреумен болсын тығыз қарым- қатынастан қашасыз ба? Неге?

6. Сіз біреумен қарым - қатынаста болғыңыз келе ма? неге?

7. Біреудің сізбен қарым - қатынаста болу ниетінен қашасыз ба? неге?

8. Сізбен тағы да біреудің қарым - қатынаста болғанын қалайсыз ба?

9. Сіз басқа адмдардан өз қалағаныңызды ала аласыз ба?

10. Сізді қоршаған отраға сіз өзіңіздің керексіз нәрсеңізді бере аласыз ба?

Енді осы тығыз қарым - қатынастардың үстінен үлкен сызық сызыңыз. Бір басы осы қатынастардан қашатындай, екінші басы осы қарым - қатынастарға қарай бұрыңыз.

Келесі сұрақтарға жауап беріңіз:

1. Осы сызықтың қай бойына өзіңді орналастырар едің?

2. Осы сызықтың бойында, осы нақты жерде тұрғаныңызды өз өміріңіздің қай жағдайына байланыстырасыз?

3. Сіз қай жерде болғыңыз келеді?

4. Сіз өзіңіздің жеткен жеріңізді қандай белгімен білесіз?

Жеке түзету сабағының хаттамасы

Мерзімі____________________

Аты-жөні____________________________________________________________________

Сынып_______________________________________________________________________

Сол кездегі жағдайы_________________________________________________________

Психолог____________________________________________________________________

Мақсаты : болашаққа жоспар құруды қалыптастыру

№ 13. жаттығу "Мақсат қою"

№1графаға ойланып өз мақсатыңызбен жететін жетістіктеріңізді жазыңыз.

Берілген сұрақтарға алты, он жауап жазыңыз.

Өзіңіздің өміріңізде көргіңіз келеті жағдайды жазыңыз: мақсаты, жеткен жетістіктеріңіз.

1.Осы жағдай орындалмаса не болады?

2. Осы жағдай орындалмаса не болмас еді?

3.осы жағдай орындалмаса не болар еді?

4. Осы жағдай орындалмаса не болмас еді?

1

2

3

Мысалы: жоғарғы оқу орнына түсуге мақсат қою.

Егерде осы жағдай орындалса не болады?

• Мен өзімді сенімді сезе бастаймын. я буду чувствовать себя уверенно;

• я смогу отдать ребенка в платную школу;

• менің отбасым саяхатқа шыға алады.

• мен отбасыларыма уақыт бөле алмаймын.

• Мен өз күнімді, өзім қалағандай ойластыра алмаймын.

• Мен тиынымды санамаймын.

2. Осы жағдай орындалса не болмайды?

• Ақша жетіспеушілігнен отбасыда ұрыс керіс.

• кредиттан бас тарту.

3. Егерде осы жағдай орындалмаса не болады?

• Мен өзімнің институттағы оқуымды төлей алмаймын

• Мен тәуекелді боламын

• Отбасымда келіспеушілік орнайды.

• Менде депессия басталады.

• Отбасыма көп уақыт бөле аламын.

4. Егерде осы жағдай орындалмаса не болмайды?

• Мен жұмысымда көтеріле алмаймын

• Мен банктен несие ала алмаймыня

• Мен ата- аналарымна қол ұшын бере алмаймын

Барлық жауаптарды жазып болғасын оларды мағынасына бөліңіз.

Осылайша сіз өзіңіздің арманыңыздың орындалуында қандай плюс, қандай минусы бар екенін көресіз.

Өз мақсатыңызға байланысты қойып шығыңыз.

Қазырғы өміріңізге қаншалықты байланыстысын қойып шығыңыз.

Мысал:

Мақсаттың орындалуындағы плюстар (өзіңізге бағалысынан бастап)

Мен өзімді сенімді сезінемін.

1. Мен ақылы мектепте оқи аламын

2. Менің отбасым саяхатқа шыға алады.

3. Мен ақша жағынан тәуелді болмаймын

Мақсаттың орындалуындағы минустар:

1. Мен отбасыма уақытымды бөле алмаймын

2. Мен өз күнімді, өзімнің қалағанымдай өткізе алмаймын.

Осы жағдайдың өзгеріссіз осылай қалуындағы плюсы.

Мен өз отбасыма уақытымды бөле аламын.

Осы жағдайдың өзгеріссіз қалуындағы минусы.

Мен біреуге тәуелді боламын.

1. Мен жұмыс барысында көтеріле алмаймын

2. Мен ата- анама көмектесе алмаймын.

3. Мен институтта өз оқуымның ақысын төлей алмаймын.

4. Мен банктен несие ала алмаймын

5. Менде деперссия басталуы мүмкін

Өзіңіздің мақсатңызға байланысты сіздің көзқарасыңыз өзгерді ма?

Бәлкім, сіз бір мақсат емес, көптеген мақсаттарға қол жеткізгіңіз келетін шығар. Онда осы жаттығу сізге ең алдымен немен айналысуыңызды, одан соң осы мақсатты қалай жүзеге асыруына көмектеседі

Эдвард де Бононың «Алты ойшыл шляпасының» әдістемесін өткіздім.

Мақсаты:

аутодеструктивтік жағдайдың алдын алу.

Міндеті:

-Жасөспірімдерге болып жатқан жағдайларды сараптауға үйрету:

-Қандайда бір жағдайдан шығу жолдарын табуға үйрету:

- Ата- аналарымен, достарымен, үлкен адамдар арасындағы қарым- қатынаста, өзінің қылығына, таңдауына жауапкершілікке үйрету;

-Өзінің «Мен» позитивтік образын қалыптастыру;

Осы әдістемеден күтілетін нәтиже: ауыр эмоционалдық жолдан шыға білу, өмірдің құнын түсіну.

Өткізу формасы: тренинг

Қатысушылар: 7 - 11 сынып оқушылар.

Уақыт: 90 минут.

Құралдар: әр түрлі шляпалар (6 түсті), мәтін жазылған парақ, таза парақтар.

Сабақтың құрылымы.

Мотивациялық блок.

Екі топқа бөлініп бугінгі күнің тақырыбын анықтау.

1. Топ.

Біздің эрамызға дейін V ғасырда грек жауынгері Марафоннан Афинаға дейін 42 километрді жүгіріп келіп. Персыларды гректардың деңгенін айтып, мерт болды. Сол жауынгердің естелігі ретінде ең ұзын жеңіл атлетика аты берілген (42 километр 195 метр ) марафонка аты берілді.

2. Топ.

Бір соғыс кезінде Напалеонға бір жауынгер келіп. Ол хатты беріп тұрып отырған жерінде шайқалып.

-Сіз жаралысыз ба? - Напалеон сұрады.

- Жоқ, өлдім!- деп аттан құлап өліп барады.

Бүгінгі сабағымызда біз не жайлы айтамыз?

Бұл методиканың авторы әйгілі психолоғы Эдвард де Боно. Жағдайы ол әр бір ойлау бағытымен шешуді ұсынады. Әр бір шляпаның өзінің бір ойлауға міндетті. Алты әр түрлі шляпа беріледі. Не себепті, шляпаны қолданамыз? Автордың айтуынша, бас киім арқылы біз оның әлеуметтік рөлін көреміз. Өздеріңіз ойлаңызшы. Біз: бейсболдың кепкасын, медбикенің косынкасын, әскердңғ бас киімін киеміз. Бізге ол жаңа әлеуметк ролді береді. Сол арқылы біз қошаған ортаға басқаша жаңаша көзқарасымен қараймыз. Маңыздысы ол шляпаны оңай шешіп тастау.

Ақ шляпа - ол нақты дәлел, сандар, ақпарат. Біз қандай мағлұматты білеміз? Қай ақпарат маңызды?

Қызыл шляпа - сезім, эмоция, алдын ала сезу. Мен осы проблемаға байланысты не сезінемін?

Қара шляпа - шындық, абай болу, нақты ойлау. Фактыларға нақты келу. Көмектесе ме бұл? Қаншалықты қауыпты? Осы ойын жүзеге асам?

Сары шляпа - пайда, не үшін солай істеу?

Мүмкіндік. Қорытындысы қандай болады? Осылай - жасауға- бола - ма?

Жасыл шляпа - зерттеу, жаңа ойлар, ұсыныс. Мүмкіндік, алтернатива, осы жағдайда не жасауға болады. Альтернативты ойлар бола ма?

Көк шляпа - ойлау процесін қадағалау. Осы этапта қорытындысын шығару. Келесі ойлаудың қадамын жасау.

Қара шляпа - нақты ой. Осы мүмкіндік бола ма?

Сары шляпа - пайда. Не үшін олай жасау?

Жасыл шляпа - жаңа ойлар, ұсыныстар.

Көк шляпа - қабылданған шешімді орындау керек па?

Жүргізуші:

Жағдаятты тыңдаймыз. Енді өзіңізді осы басты кейіпкердің орнына қойып өз шляпаңыздың атынан осы жағдайды шешіңіз.

Лида отбасындағы сұлу тұңғыш қызы еді. Жолдас қыздары солай ойлайтын еді. Қара ұзын қолаң шашы, қара көздері. Өзі сондай тартымды. Ол өзі сондай ашық, ақжарқын, сыныпта барлығымен жақсы қарым қатынаста. Сыныптастарының ішінде оған Слава ұнайтын. Олар бір партада отыратын, сабақта бір біріне әрдайм көмектесетін, сабақтан соң Слава Лиданы үйіне дейін шығарып салады. Үш ай бұрын олар келіспей қалған. Слава қазыр бөлек отыратын болды, ол менде қазыр оңай кезең емес деп айтты. Қыздың өзімшілдігіне бір соққы болды.

Лида күнделікті таңғы сағат 7 оянды, сабағына жиналып мектепке кетті. Жолда келе жатып ол Слава жайында ойлады. Оның мұндай қылығы мазасын алды. Осы кезде оған бір ой келді.

«Ата анамнан туған күнімді жасау үшін ақша сұраймын. Өз достарымды шақырамын,Салаваны да шақырам. Ол мені көргеннен кейін менімен қайтадан араласқысы келетінін түсінеді. Не болмаса мен оған өзім барып, қайтадан дос болайық деп айтамын.» деп ойлады Люда.

Тек қана ата аналарымды ақша беруге көндңрсем болды. Әкем рұқсат береді, ал анам мүмкін бермес, қарсы болар.

- «Лида сен олай неге айтасын! Біз саған 8 наурызда ақша бердік, тапсырыспен киім тіеіздік, туфли алдық! Ал, сен тағыда ақша сұрап тұрсың. Бұл сондай шығын ғой! Осыдан кейін қалай өмір сүреміз? Біз миллионер емеспіз! Біз былтыр сенің туған күніңді жасадық қой. Осы жылы шыдай тұр.» - қызының өтінішіне осылайша ансы ашулана қабылдады.

- Маған өтте қажет туған күнімді жасау. Мен бүгін жолдас қыздарымды шақырып қойдым.

-«Жоқ» - деп әкеі айтты. - бұл жерде қойылым қоюдың қажеті жоқ. Өзің ақша таба бастаған кезде қанша рет туған күніңді жасағың келеді сонша рет жасайсың. Бөлмеңе бар!

Әкесінің айтқан сөзі төбесіне жай түсіргендей болды. Қызы көз жасына әзер ие болды. Бөлмесіне барып жылай бастады. Оның жоспары жүзеге аспады. Ең өкініштісі ол бүгін шын достарын, Славаны да туған күніне шақырып қойған. Енді барлығымен хабарласып болмайтынын айту керек. Бірақ олай жасасам барлығы мазақ қылады. Жеңілі өліп қалу! Өлу! Несі бар дұрыс ой! Сол кезде барлығы өздерінің істеріне өкінеді, ата анамда, Салавада.

Лида өзінің жерлеу рәсімін елестеті. Барлығы қабірдің қасында тұрып жылайды да «Қандай сұлу, қандай жақсы болып еді.» деп айтады. Әкесі оған ұрысқанына өкінеді дем «Оған ақша беруім керек еді. Несі бар үнемдеп жүрер едікм » деп. Ал, Слава болса ұзақ уақытқа дейін ешкіммен араласпас еді.

Енді Лиданың роліне кіреміз. Мен Лида.... Мен Лида.

Қазыр Лиданың атынан осы жағдаяттың шешімін айтасыңдар. Мен сіздерге прарқты таратам 10 минуттай ойлана тұрыңыздар. Қағазға өз жауаптарығызды жазуға болады.

Сонымен

АҚ ШЛЯПА ақпарат. Не болды, қандай шешім қабылдадың? Осы шешімді не себепті қабылдадың?

ҚЫЗЫЛ ШЛЯПА эмоция, сезім. Мен не сезіндім?

ҚАРА ШЛЯПА нақты ой. Осым іске асама?

САРЫ ШЛЯПА пайда, неге солай жасаймын?

ЖАСЫЛ ШЛЯПА жаңа ой, ұсыныс.

КӨК ШЛЯПА қабылданған шешімді іске асыру керек па?

Рольдік ойын: мен Лида емеспін, мен....

Сонымен, ойларыңызға рахмет. Ойларыңды әйгілі американдық психологтың сөзімен жалғастырайын деген. Анны Анастази: «Тағдырдың соққысына әр түрлі жауап беруге болады, күйзеліспен, депресиямен, мүмкін өзіне -өзі қол салумен не болмаса бар күш жігеріңді жинап тағдырға қарсы тұру». Осы сөздермен келісесіздер ме? Келіссеңдер онда осы қиын жағдайлардан қалай шығу керек екенін ойластырайық.

1 - қадам. Өзіңізге қиын болған жағдайда ең алдымен не істеуіміз керек?

Тақтада: ТОҚТА! БАРЛЫҚ БОЛЫП ЖАТҚАН ҚИЫНДЫҚТЫҢ БАҒАСЫ МЕНІҢ ӨМІРІМ БА?

Осы жағдайды бағалау.

2- қадам. Не, не болмаса кім, сізге көмектеседі? Өзіңнің қиындығыңмен біреумен бөлісуге бола ма?

Тақтада:ЕҢ АЛҒАШ АУЫР ЭМОЦИОНАЛДЫҚ ЖАҒДАЙДАН ШЫҒАРАТЫН КӨМЕКТЕР: КҮШ ЖІГЕР, ӘН, АДАМДАР.

3- қадам. Қалай шешеміз, не қолданамыз?

Тақтада: ШЕШІМ! ЖАҒДАЙДЫ ЖАҚСЫ ЖАҒЫНА ӨЗГЕРТЕМІН, ЕГЕРДЕ ...........

4- қадам. Жаса

Рольдің шешімі. Мен Лида емеспін, мен......

Жүргізуші: Қазыр мен сіздерге ойын ұсынамын «Катастрофа».

Елестетіңдер бүкіл адамзатты катастрофа тосып тұр. Барлық тіршілік жойылады. Бірақ ғалымдар уақытша емделу тәсілін табады. Ол тірі емес бір заттқа айналуды ұсынды. Сендер қазыр ойланыңдар, қандай заттқа айналатыныңды. Қандай затқа айналар едіңіз, ақ параққа осы затыңызды толық сипаттап беріңіз: түсі, оның өлшемі, осы зат сіздің меніңізді толық сипаттау керек. Сол заттан кейін, өайтадан адамға айналамыз.

Осы тапсырманы орындауға 5 минут уақыт беріледі. Барлық парақтарды жинап алып оқылады да оқушылар тауып алу керек.

Рефлексивтік блок.

Сабақта не қиынға соқты?

Сабақта не оңай болды?

Сабақтың қорытындысы.

Барды бағалау тренингі

Мақсаты: Қатысушыларға өзінің ішкі дүниесін түсініп, өмір құндылығына деген түсінігін кеңейту.

Құрал- жабдық:

Әр бір оқушыда , ақ қағаз бен қалам.

Құрал- жабдық: Әр бір оқушыда , ақ қағаз бен қалам.

Әр қайсымызға табиғат баға жетпес өмір сыйлады. Біз, ол туралы аз ойлаймыз. Өмір - күн мен күнге, сағат пен сағатқа алмасып жатыр. Ал, біз өмірдің толық қуанышын әрдайым сыртқы жағдайлармен байланыстырамыз. Бізге не сыйлады, немесе бір нәрседен айырды.

Тымаумен ауырғаннан кейін, толық кеудемен демалғанда қуанамыз. Аяғымыз ауырса жүріп - тұрудың бағасын түсінеміз.

Біз бір қиын жағдайға келіп тірелгенде өзіміздің эмоциямызға ерік жігер береміз. Біздің өмір сүргіміз келетін сияқты көрінеді.

Қазыр сіздерге ақ қағаздың ортасына дөңгелек салуларыңызды сұраймын, оның ішіне «Өмір сүргім келмейді»

Енді осы сөзге байланысты ассоциациялық сөздерді жазыңдар. Сөздер: қайғы, реніш, өлім, ашу.

Ал енді адамның өмір сүргісі келмейтін әр түрлі себептерді айтыңдаршы, мүмкін, сіздің ішкі дүниеңізді реніш пен өкініш, қайғы сезімі болды ма? Жағдаяттарды жазыңдар, оған бір форма беріңіздер.

1. -Кім өзінің жағдаятын оқығысы келеді.

Осындай жағдайларда балалар мен үлкендер де болуы мүмкін. Енді өзіміздің жеке уайымдарымыздан алыстап, бір адамның басынан өткізген оқиғасын сараптап көрейік.

1. Бөлім

«Тик - так, тик - так» тик - так. Бұл сағат емес, бұл менің жүрегім соғып тұр. Қандай таңқаларлық, үйреншіксіз тыныштық. Бұндай тыныштық тек таңертең ерте болады. Күннің көзі шықпағанда, сол кезде осындай тыныштық болады. Ол есікті жауып кеткенде де осындай тыныштық болған. Тек қана осы қарғыс атқыр жүректің қағысы бәрін бұзып отыр. Бұрын менің жүрегім мені таңертең көңілді өлеңмен оятатын. Ал қазір, тик -так, тик -так: мен өмір сүруден шаршадым. Менің жаным шаршады, ол тесіліп қалды. Мен ешкімге керек емес болып қалдым: ол да мені :«ештеңеге жарамайсың»- деп кінәлап кетті. Бір жағынан ол да дұрыс айтқан шығар: «үйдегі иттен пайда көп шығар, мені итпен теңегенін қарашы. Ех, өмір сүру қызықсыз! Керексіз болған , біртүрлі ыңғайсыз екен.» . Мен қарапайым суретшімін. Менің суреттерім де қарапайым , оған тіпті балықты да орауға болады. Шешілді, мен енді өзімді өмірмен қинамаймын. Мен өлемін. Бірақ, олай жасамай тұрып өзімнің ең соңғы суретімді салып кетейін, бояуларым текке кетпесін»

Жүргізуші:

-Сіздер жаңа әңгімені тыңдадыңыздар. Енді осы әңгіменің ішінен өздеріңізді таң қалдырған сөздерді көшіріп жазып алыңыздар.

-Сол сөздерді қалай түсіндіңіздер? (әр оқушы өзінің сөйлемін оқиды).

-Сонымен, суретші өзінің соңғы суретін салмақшы болды. (бірінші бөлімнің соңғы екі сөйлемі оқылады).

-Сіздер қалай ойлайсыздар, ол қандай сурет салды? Бояудың қандай түстерін қолданды? (оқушылар өз ойларын айтады) Екінші бөлімі оқылады.

2 - Бөлім.

Бұл автопртрет болсын. Мен оны жауынның қылқаламымен саламын. Ізімен, әр бір сызығын өзімнің бет жүзімді өрнектеймін. Мен өз портретімді салып ойландым. Ол болмаса, мен осы өмірде өз орнымды таппас едім. Нақты, оның сыртында. Мен суретімді оның көз мұңымен саламын. Оның көз жасымен күлкісін саламын. Ернін суық аязбен бояймын. Ал, көзін? Көзін өзімнің жақсы көретін бояуымен саламын. Ол бояуым өте аз қалды, ол махаббат. Бірақта, суреттегі менің көзім аяқ астынан соқыр болып қалды. Өкінішті, бұл менің ең сүйікті бояуым еді. Ха, сен соқыр болғаның қандай қызықты., менің тиындарымды сураған кешегі қайыршы сияқты. Ал қасымды ажырасумен саламын. Ал, енді оны сазбен ақырын ғана бояймын, әдемі көрінсін. Ал, өзімнің ақшыл шашымды бақытпен саламын. Ал, бақытым жетпеген кезде, менің ішкі дүнием қалады. Онымен фонын бояймын. Міне автопортрет дайын. Құдай! бұл мен бе? Жоқ, ол мың рет дұрыс айтты. Маған мұнандай өмір сүруге болмайды. Кімге мынадай аянышты портрет керек. Мындай адамның... мен. Кімге? Ол холсты алып, одан ұшақ жасады. Балалық шағындай, оны аспанға ұшырып жіберді. Сосын, қолына тапанша алды. Тик -так, тик -так, тик -так, тик -так. Тик. Тыныштық.

Жүргізуші:

-Сендер қалай ойлайсыңдар, не болды? Неге? (оқушыларды тыңдау). Осы әңгіменің соңын өздерің жазыңдар. (көгершін, музыка сөзін қолданып, әр кім өз әңгімесін оқиды).

3. Бөлім

Аяқ астынан ұшақ көкке ұшып көктемнің ұлпа бұлтына айналды. Сондай әдемі, сүйкімді, өзі сондай ақ....... суретшінің қолы қалтырап кетті. Ол қаруды қойды. Терезені ашты. Бөлмеге көктемнің иісі аңқыды, күннің көзімен, аспанмен, қуанышпен, тағы да басқа нәрсемен. Бұл не болды екен? Бұл өмір сүруге деген құлшыныс. Ақ көгершін терезе алдына қонып ән салды. Суретші күлді, әнді тыңдады. «Бұл таныс әуен қайдан шығады? Бұл, бұл менің жүрегім ғой ән салған. Менің жүрегім бұрынғы тик -так, тик -тактың орнына ән салады. Онда мен әлі өмір сүремін. Онда мен керекпін, қажетпін. Кімге? Өзіме өзім.». Суретші үйінен шығып жүре берді, жан- жағына ризашылықпен қарады. Суретші өзін тапты. Күннің көзінің жылуын сезді. Әуен шырқады да шырқады....

Жүргізуші:

-Сендер осы әңгімеге қандай ат қояр едіңдер? Автор оны «Автопортрет» деп атады. Не себепті?

-Біздің сабағымыздың басына оралайық. Сонымен, «Өмір сүргім келмейді», келмейді сөзін сызып тастап, өмір сүргім келетін сөздерді табайық.

Сеніңіздер, ол одан да көп. Біздің дөңгелектен көп деген сызықтар күн сәулесін жүргізейік, сол күн сәулелеріне өмір сүрудің қағидаларын жазайық.

Әр бір адамның өмірінде тек күн сәулесі шашып тұрсын. Өмір шексіз біз бір нәрсені жоғалтқанмен, бізде әлі талай нәрсе бар білмеген. Ең жақсы күн ол бүгінгі күн. Біз бүгін бақытты болайық!! осы жерде және қазір!!

Түзету- сабағы «Дос іздеймін».

Мақсаты:

Қарым -қатынасты дамыту.

Міндеті:

Оқушылардың ашық болуына көмек беру.

Қарым- қатынастың кедергілерін ашу.

Қарым- қатынастың жақсы болуына

көмектесу.

Сабақтың барысы.

-Сәлеметсіздер ме балалар!

Сіздермен кездескеніме қуаныштымын. Бүгін сіздермен қызықты да пайдалы сабақ өткіземіз деп ойлаймын. Біз бір бірімізді түсінеміз деп ойлаймын. Бір бірімізбен амандасайық. Шеңберге тұрайық, «шеңбер бойымен қол соғу». Мен бір оқушының атын айтып қол соғамын, ол басқа оқушыны айтып екеуіміз қол соғамыз, солай шеңбер бойы кете береді. Қол соғу да қаттырай береді. Кімге әлі қол соғылғыан жоқ «ал, енді қатты қол соғу ( баланың аты) соған арналады.».

Үй жұмысын талқылау.

Оқушыларға үйге берілген сұрақтарға жауап беру ұсынылады.

Мұғалім:

-Достар олар, біз сенетін бізді сатпайтын, алдамайтын, қол ұшын беретін адам. Досымызға біз өзіміздің ішкі сырымызды айта аламыз. Ойланып көрдіңіздер ме сіз осындай дос бола аласыздар ма?

Сіздерді кім өзінің досы деп айта алады? Қалай ойлайсыздар?

Тақырып бойынша жұмыс. Оқушыларға аяқталмаған сөйлемді аяқтап жазғызу.

Шын айтқанда, маған әлі де қиын.....................

шын айтқанда, маған өте маңызды...................

шын айтқанда, ұнатпаймын..............................

шын айтқанда, қуанамын.................................

шын айтқанда, өмірде ең маңыздысы..................

Кім өз жауабын оқығысы келеді?

Мұғалім: Біз барлығымыз өз шындығымызды айта аламыз ба? Өзінің шынайы досы барлар қолдарын көтерсін. Сенуге болатын үлкендер (ата ана, мұғалім) сіздердің достарыңыз бола ала ма?

Хабарландыру «Дос іздеймін».

Мұғалім: Әр бір адамға өмірде дос керек. Дос жоқ кезде адам оны іздей бастайды. Көп деген газеттерде қазір хабарландырулар бар. Дос іздеймін деген не болмаса ортақ қызғушылығы бар адамды іздеу туралы. Біз сіздермен

қазір сондай хабарландыру жасаймыз. Оны «Дос іздеймін» деп атайық. Сіздер өздеріңіз жайлы, өзіңіздің қызығушылығың, не ұнайтынын жайлы. айтып кетіңіздер

Хабарландыру үлекен болмауы керек, бірақ ішіне шындықты жазу керек. Аты жөніңді жазбауға да болады (не болмаса атыңды басқа атпен жазуға болады). Біздің хабарландыруды оқымай тұрып мен тағы да бір жаттығуды өткізгім келіп тұр. Ол жаттығу бізге осы хабарландырулардың авторын табуға көмектеседі.

Ойын «Мен не істегенді ұнатам....».

-Біреуіміз ортаға шығып өзінің не ұнататынын сөзсіз қимылмен көрсетеді. Қалғандарымыз қарап отырып, ортада тұрған оқушының қимылын тауып, оның не жайлы айтқанын тауып алу керек. Оқушы аяқтағаннан кейін барып біз өзіміздің ойымызды жеткіземіз. Барлығы айтып болғаннан кейін, ортаға шыққан баладан арамызда дұрыс тапқан оқушы болды ма, соны білеміз. -Рахмет, ойын аяқталды. Барлығымыз өз орнымызға отырамыз. Ал, енді мен сіздердің хабарландыруларыңызды оқимын, әр -бір хабарландырудың авторы кім екенін сіздер тауып аласыздар

Жаттығу «Скульптор».

Мұғалім:

-Біздің уақытымыз аяқталуға жақын. Мен сіздерге ойын ұсынғым келеді шарты қиын емес. Қалай ойнайтынымызды көрсетейін. Әр қайсыларын қолдарыңа қалам не қарындаш алыңдар. Енді ойынымызды бастаймыз. Еденнің ортасына қаламын қояды. Екінші оқушы өз қолын сол қаламға жақын етіп қояды. Солай әр қайсыларымыз қаламдарымызды қойып шығамыз.

-Үлекен рахмет, сіздер маған көп көмек бердіңіздер. Енді ойының шартын түсіндіру оңай болады. Әр қайсымыз өз қаламдарымызды орнына тұрамыз да қаламдарды алып тастаймыз. Енді біздің шартымыз осы қаламдар қалай жатты солай, әр қайсымыз тұрамыз. (кімнің қаламы кімнен кейін болды. Шартымыз бір бірімізбен қолмен, аяқпен, иықпен ұстасып тұру). Осы суретті естеріңе сақтап алыңыздар. Ал енді сыныпта жүріңіздер.

(Ән ойнатылады)

Қорытынды.

-Шындықты айту қиын болды ма?

-Өзің жайлы жазу оңай болды ма?

-Не ұнады, не ұнамады?

-Не қуантты, не мұңайтты?

Қоштасу.

Барлығы шеңберге тұрады да бір бірімен қол алысып қоштасады. «Келесі кездескенше! Жоқсы күнге, рахмет! Қызықты уақытқа рахмет!».

Қолданылған әдебиеттерім:

Тренинг Джона Хендена "Предотвращая суицид: ориентированный на решение подход"

Методика «Алты ойшыл шляпа»Э. де Боно СПб.: Питер Паблишинг, 1997. - 320с.

Практикалық сабақ «Барды бағалау» Мирошниченко М. Н. 1996г.

Книга «Тренинги» Мещеряков Вячеслав.