Тесты по истории крымскотатарской литературы

Контрольные тесты по истории крымскотатарской литературы

1 вариант

1. «Культигин абидеси»нинъ муэллифи ким?

а) Махмуд Къырымлы

б) Юсуф Баласагъунлы

в) Йолугъ-Тигин

2. Юсуф Баласагъунлы насыл эсернинъ муэллифи

ола?

а) «Бильге Къагъан абидеси»

б) «Къутадгъу билиг»

в) «Дивану лугъат-ит-тюрк»

3. Биз беш асыр девамында биринджи миллий элифбе

оларакъ насыл языны къуллангъанмыз?

а) кирилл язысыны

б) рун язысыны

в) латин язысыны

4. Бильге Къагъан кимнинъ агъасы эди?

а) Тоньюкъукънынъ

б) Культигиннинъ

в) Ильтирис Къагъаннынъ

5. «Культигин» ве «Бильге Къагъан» абиделерининъ

муэллифи ким?

а) Махмуд Къашгъарий

б) Юсуф Баласагъунлы

в) Йолугъ-Тигин

6. Орхон абиделеринде насыл вакъиалар беян этиле?

а) лирик вакъиалар

б) тарихий вакъиалар

в) насиат бериджи вакъиалар10. Орхон абиделеринде язылы эдебиятнынъ насыл

усулы къулланылгъан?

а) беян этюв усулы

б) ифадели окъув усулы

в) къыяс этюв усулы

7. Махмуд Къашгъарий къачынджы асырда яшап

иджат эткен?

а) IX асырда

б) XI асырда

в) XIII асырда

8. Махмуд Къашгъарий насыл эсерни яраткъан?

а) «Хикяет-и Юсуф ве Зулейха»

б) «Къутадгъу билиг»

в) «Дивану лугъат-ит-тюрк»

19. Юсуф Баласагъунлы къачынджы сенеси ве къайда

дюньягъа кельген?

а) 1025 сенеси Америка Къошма Штатларында

б) 1015 сенеси Бухарада

в) 1017 сенеси Туркистанда, Баласагъун шеэринде15. Юсуф Баласагъунлынынъ язгъан «Къутадгъу

билиг» эсери насыл эсердир?

а) дестан

б) сёзлюк

в) роман

20. «Къутадгъу билиг» ибаресининъ насыл манасы

бар?

а) «Бахт кетирмеген бильги»

б) «Бахт кетирген бильги»

в) «Пара къазанмакъны огреткен бильги»

2 вариант

1. Юсуфнынъ бабасынынъ ады не?

а) Махмуд

б) Якъуп

в) Халиль

2 Дюньяджа мешур «Кодекс Куманикус» къачынджы

сенелери язылгъан?

а) 1235 - 1285 сенелери

б) 1245 - 1295 сенелери

в) 1255 - 1297 сенелери10

3. Алтын Орду къайсы асырда дагъылгъан?

а) XIV асырда

б) XV асырда

в) XVI асырда

4.Герайлар сюлялеси къач асыр девамында ханлыкъ

эткен?

а) эки бучукъ асыр девамында

б) учь асыр девамында

в) учь бучукъ асыр девамында

5. Гъазаий бизлерге ким оларакъ белли?

а) языджы в) аскер башы д) оджа

б) укюмет башы г) шаир е) бестекяр

6. Гъазаийнинъ къалемине аит олмагъан эсерлерни

бельгиленъиз:

а) «Гулистан»

б) «Долаб»

в) «Хикяет-и Юсуф ве Зулейха»

г) «Гуль ве бульбуль»

7. Газель дегени не?

а) шаркъ шиириетинде кениш ишлетильген шекиль

б) язылы эдебиятнынъ назм шекли

в) халкъ шиириетининъ энъ къадимий шекли

8. Джанмухаммед насыл эсер язды?

а) «Долаб»

б) «Тогъай бей»

в) «Чорабатыр»13

9. Богдан Хмельницкий акъкъында насыл эсерде лаф

юрьсетиле?

а) «Сефернаме» дестанында

б) «Чорабатыр» дестанында

в) «Тогъай бей» дестанында

10. «Кефе дестаны»нынъ муэллифи ким?

а) Джевхерий

б) Эшмырза

в) Исметий

11. «Кефе дестаны»нда халкънынъ насыл вазиети

косьтериле?

а) зенгин яшайышы

б) агъыр вазиети, дуйгъу ве тюшюнджелери

12. Къайсы сенелер эдебиятымызнынъ уянув деври

эсаплана?

а) 1880 - 1990 сенелери

б) 1883 - 1917 сенелери

в) 1987 - 1994 сенелери

13. Уянув девринде насыл газета чыкъып башлады?

а) «Къырым» газетасы

б) «Янъы дюнья» газетасы

в) «Терджиман» газетасы

14.Исмаил Гаспринский насыл эсерлер язгъан?

а) «Дар-урь-Рахат мусульманлары»

б) «Аннечигим, нердесинь? Кель»

в) «Къадынлар улькеси»

г) «Ненкеджан ханым дюрбеси»

д) «Африка мектюплери»

е) «Оладжагъа чаре олмаз»

15. Исмаил Гаспринскийнинъ «Фрэнкистан мектюп-

лери» эсерининъ баш къараманы ким?

а) Жозефина ханым

б) Молла Аббас

в) Иззет эфенди

16. Сеид Абдулла Озенбашлы насыл газетада чалыш-

къан?

а) «Ха-ха-ха»

б) «Енъи дюнья»

в) «Терджиман»

17. Сеид Абдулла Озенбашлы насыл эсерлер язгъан?

а) «Молла Аббас»

б) «Татарын васиети»

в) «Къадынлар улькеси»

г) «Оладжагъа чаре олмаз»17

18. Насыл эсерге драма дейлер?

а) санада ойналмакъ ичюн язылгъан ве къараманлар ара-

сында драматик чатышувлар юзь берген эсерге

б) месневи шеклинде къафиелешип, аруз везнинен язылгъан

ачыкъ ве япыкъ эджалардан ибарет олгъан шиирий эсерге

19.Махмуд Къырымлы ким?

а) языджы

б) рессам

в) шаир

20. Махмуд Къырымлы къайсы бир дестанны язып

битирмеди?

а) «Хикяет-и Юсуф ве Зулейха»

б) «Дивану лугъат-ит-тюрк»

в) «Къутадгъу билиг»20. «Хикяет-и Юсуф ве Зулейха» дестанында Юсуфнынъ

къач агъасы бар эди?

а) он

б) он бир

в) он эки

3 вариант

1. Къачынджы сенелер эдебиятымызнынъ Къырым

Ханлыгъы деври деп сайыла?

а) 1712 сенесинден 1812 сенесине къадар

а) 1783 сенесинден 1883 сенесине къадар

а) 1428 сенесинден 1783 сенесине къадар18

2. Тюрк тили къайсы девирде кениш даркъалып

башлай?

а) Алтын Орду девринде

б) Къырым Ханлыгъы девринде

в) Уянув девринде

3. «Дивану лугат-ит-тюрк» эсери къачынджы асырда

язылгъан? Онынъ муэллифи ким?

а) XII асыр. Махмуд Къырымлы

б) XI асыр. Махмуд Къашгъарий

в) XI асыр. Юсуф Баласагъунлы

4. Насыл абиделер Орхон абиделери деп

адландырылгъан?

а) Орхон ве Енисей озенлерининъ якъынларында тапылгъан

абиделер

б) Орхон ве Дунай озенлерининъ этрафларында тапылгъан

абиделер

5.Рун язысынынъ элифбесини ким тизген ве тертип

эткен?

а) В.В. Радлов

б) В. Томсен

в) Н.М. Ядринцев

6. Кок-Тюрк девлети бутюн инсаниетке насыл сырлы

муджизелер къалдырды?

а) Орхон абиделерини

б) Мысыр пирамидлерини

в) Къыз къуллесини

7. Махмуд Къашгъарийнинъ эсери насыл эсер?

а) роман

б) дестан

в) тюркий сёзлер лугъаты

8. «Дивану лугъат-ит-тюрк» сёзлюгинде нелер тасвир

этиле?

а) тюркий халкъларнынъ урф-адетлери, яшайыш тарзлары ве

рухиет дюньясы

б) тюркий халкъларнынъ шиириети

в) тюркий халкъларнынъ эдебият инкишафы девирлери

9. Юсуф Баласагъунлы насыл эсер язгъан?

а) «Хикяет-и Юсуф ве Зулейха»

б) «Дивану лугъат-ит-тюрк»

в) «Къутадгъу билиг»

10. «Хикяет-и Юсуф ве Зулейха» къач сатырлыкъ

дестан?

а) 3500 сатыр

б) 5600 сатыр

в) 5500 сатыр

11. Зулейха кимнинъ къадыны эди?

а) Мысыр султаны Къатыфырнынъ

б) Якъуп пейгъамбернинъ

в) Халиль огълу Алининъ

12 .Къырымнынъ биринджи ханы ким олгъан?

а) Аджы Герай

б) Гъазы Герай

в) Бора Гъазы Герай

13. Гъазаий насыл эсерлер яраткъан?

а) «Долаб»

б) «Гулистан»

в) «Хикяет-и Юсуф ве Зулейха»24

14. XVII асырнынъ муэллифлерини бельгиленъиз:

а) Ашыкъ Умер

б) Абдульмеджит эфенди

в) Джанмухаммед

г) Ахмедходжа эс-Сараий

д) Джевхерий

е) Исметий

15. «Тогъай бей» дестаны акъкъында ильк малюматны

ким ве къайсы сенеси тапкъан?

а) Осман Акъчокъракълы, 1920 сенеси

б) Джанмухаммед, 1921 сенеси

в) Усеин Боданинский, 1925 сенеси

16. «Тогъай бей» дестанында не акъкъында икяе

этиле?

а) пейгъамберлеримизнинъ аяты ве такъдири акъкъында

б) къараманларнынъ къыяфети юксек севиеде олгъаны

акъкъында

в) Богдан Хмельницкий ве Тогъай бейнинъ Лехистангъа

япкъан сеферлери акъкъында

17. Ашыкъ Умер насыл къорантада дюньягъа

кельген?

а) оджа

б) тюкянджы

в) бербер

г) куркчи эснаф

18. Ашыкъ Умернинъ шиириетинде насыл мевзу кениш

ер алгъан?

а) ватан мевзусы

б) табиат мевзусы

в) севги мевзусы

19. Исметий насыл эсернинъ муэллифи?

а) «Кефе дестаны»

б) «Сефернаме»

в) «Тогъай бей»

20.Исмаил Гаспринский насыл эсер язгъан?

а) «Оладжагъа чаре олмаз» пьесасыны

б) «Тогъай бей» дестаныны

в) «Дар-урь-Рахат мусульманлары» романын