Рабочая программа по предмету Литературное чтение на языке саха

Муниципальное бюджетное общеобразовательное учреждение

«Куокуйская средняя общеобразовательная школа с углубленным изучением отдельных предметов»

«Рассмотрено» «Согласовано» «Утверждено» Руководитель МО учителей начальных классов Зам. директора по УВР и.о. директора школы ________ /Е.А.Новгородова/ ________ /Г.П. Павлова/ _______ /А.В.Ноговицын/ от «__» августа 2015 г от «____» августа 2015г от 31.08.2015 приказ №105/1

Рабочая программа по предмету «Литературное чтение на языке саха»

класс: 3

Учитель: Софронеева Ираида Николаевна, высшая квалификационная категория

с. Аргас - 2015

1. Быьаарыысурук

2. Ытык ойдобуллэри уорэх предметин ис хоьоонугар киллэрии

Орто уопсай уорэхтээьин уорэнээччи оскуолаттан сиэр-майгы ытык ойдобуллэрин бастын хаачыстыбаларын - киьи (духуобунай сыаннастарын) инэримммит Россия гражданинын иитэн-уорэтэн таьаарыыга туьуланар. Киьи уопсастыбатын сайдан кэлбит историятыгар утуо уонна моку, чиэс уонна сиэрэ суох быьыы, суобас уонна чиэьинэйэ суох буолуу, о.д.а. сиэр-майгы нуормалара тэннэ олохсуйан кэллилэр. Ол гынан баран, хайа ба5арар норуокка киьилии сиэрдээх быьыы ытык ойдобуллэрэ биьирэнэр, кэрэхсэнэр. 2009 с. ылыныллыбыт «Россия гражданинын личноьын сиэрин-майгытын сайыннарыы уонна иитии концепцията» федеральнай государственнай уорэх стандартарын методологическай торутунэн буолла. Концепция Россия гражданинын личноьын иитиигэ, сайыннарыыга 10 сурун национальнай ытык ойдобулу ыйар. Онно киирэллэр: 1. Ийэ дойдуга, бэйэ сиригэр-уотугар, норуотугар таптал, бэриниилээх буолуу. 2. Биир санааланыы, кырдьыктаах быьыы, аьыныгас, амарах сурэхтээх, чиэстээх, дьоьуннаах буолуу. 3. Ийэ дойдуга сулууспалааьын, сокуону тутуьуу, бэрээдэктээх буолуу. 4. Дьиэ кэргэннэ, ыалга тапталлаах уонна бэриниилээх буолуу. Доруобуйа, уйгулаах олох. Тороппуттэргэ ытыктабыл, а5а саастаахха уонна кыра5а, кыаммакка кыьамньы, ийэ-а5а ууьун тэнитии, удьуору салгааьын. 5. Улэ, торут дьарык. Улэ5э ытыктабыл, дьулуур, дьаныар. Айымньылаах улэ. 6. Билиини сыаналааьын. Дьин чахчыга дьулуьуу. Аан дойду научнай костуутэ. 7. Итэ5эл, духуобунас ойдобуллэрэ. Обугэ угэьин утума. 8. Торообут литература - бар5а баай. Кэрэ, киьи духуобунай эйгэтэ, сиэрдээх быьыы. Олох, олох сиэрэ-майгыта. 9. Ийэ айыл5а. Ытык сир, харыстанар сир. Сир - планета. Айыл5а5а харыстабыл. 10. Сир урдугэр эйэ, элбэх омук култуурата, киьи-аймах сайдыыта, норуоттар сибээстэьиилэрэ, сомо5олоьуулара. Онон бу ытык ойдобуллэри «Литературнай аа5ыы» уорэх предметин ис хоьоонугар угэьин, сиэрин-майгытын нонуо киллэрии коруллэр.

3. Уорэх былааныгар уорэх предметин миэстэтэ

3 кылааска саха литературата нэдиэлэ5э 2 чаас, сылга барыта 68 чаас.

Уьус кылааска саха тыла уонна литературата чааЬынан аттарыллыыта маннык:

Нэдиэлэ чааЬын ахсаана

Сылга барыта

Саха тыла

Аа5ыы уруога

БодоруЬуу

Кылаас таЬынан аа5ыы

6

230

136

68 чаас

17 чаас

9 чаас

4. Уорэх предметин уорэтии тумуктэрэ.

Ытык ойдобуллэри уорэнээччигэ инэрии тумугэ:

киьи сайдыылаах уонна ситиьиилээх буоларыгар торообут тылынан аа5ыы суолтатын ойдуур; уус-уран литератураны тылынан искусство ураты корунун быьыытынан сыаналыыр;

тулалыыр эйгэ туьунан билии-коруу аа5ыы комотунэн кэниирин-дириниирин ойдуур;

норуот айымньыта уонна уус-уран литературата саха торут оло5ун-дьаьа5ын, историятын, тылын-оьун, култууратын костуутэ буоларын ойдуур, сыаналыыр;

Саха сирин, Россия уонна аан дойду норуоттарын чулуу айымньыларын аа5ан, атын норуот култууратын, литературатын ытыктыыр;

утуону-мокуну, сырдыгы-харананы арааран, сиэри тутуьуу, амарах, аьыныгас, дьонно кыьамньылаах майгы учугэйгэ тиэрдэрин ойдуур.

Уорэх сатабылларын сайыннарыы тумугэ:

аа5ыы улэтин араас корунэр сыал-сорук туруорунар, былаанныыр, тумугун саба5алыыр; улэтин хонтуруолланар, сыаналана уорэнэр;

уруокка, уруок таьынан улэ5э бэриллибит соруда5ынан араас информационнай эйгэ кыа5ын талар, туьанар;

уус-уран айымньыга моккуор торуотун, сайдыытын быьаарар, уоскээбит костуулэри, дьон сыьыанын ырытан дакаастыыр;

уус-уран айымньы сурун ис хоьоонун, дьоруойдар араас сыьыаннарын, сурун сюжет сайдыытын ырытан, анал бэлиэ, графика комотунэн быьаара, ситимнии, тиьиктии уорэнэр;

аахпытыгар уонна тус уопутугар оло5уран, тэнниир уонна ойуулуур, учебнигынан улэлиир;

уус-уран айымньыны ырытыы кэмигэр бодоруьуу сиэрин-туомун тутуьан, бииргэ улэлиир кыахтанар;

до5отторун, тороппуттэрин, кылаас иннигэр кылгас иьитиннэриини онорор;

бэриллибит тиэмэ5э санаатын сааьылаан айан кэпсиир, суруйар.

5. Уорэх предметин ис хоьооно

1-4 кылааска торообут литератураны уорэтии манны кис хоьоонноох буолар:

Санарыы уонна аа5ыы улэтин коруннэрэ туора сананы истэргэ, ылынарга; истибит айымньы туьунан ыйытыыга сатаан хоруйдуурга, сааьылаан быьаарарга; истибит уорэх, научнай-биллэрэр тиэкис, уус-уран айымньы туьунан ыйытыы биэрэргэ уорэтэр. Таска суьуохтээн аа5ыыттан сыыйа бутун тылынан аа5ыыга коьоругэр, аа5ыы тэтимин тургэтэтэригэр, орфоэпияны, интонацияны, сурук бэлиэтин тутуьа, тиэкистэр ис номохторун ойдуу, аа5ыы корунун быьаара уорэнэригэр билиини биэрэр.

Араас тиэкиьи кытта улэ тиэкис ойдобулун, уус-уран тиэкис тиэмэтин, сурун санаатын, тутулун, кэрчиктэргэ арааран кыра тиэмэлэри быьаарарга, аат биэрэргэ, уорэх, научнай-популярнай тиэкис диэн араарарга уорэтэр; уопсай ырытыыга кыттан, ыйытыыга хоруйдуурга, тыл этэргэ, атын о5о этэрин сатаан истэ уорэнэргэ олук уурар; уус-уран ньыманы туьанан айымньы дьоруойун ойуулуурга, кэпсээьин араас корунун (сиьилии, талан, кылгатан) баьылыырга торут уурар.

Библиографическай култуура кинигэ билии тордо буоларын, корунун, тутулун, тииптэрин (ыйынньык-кинигэ, уорэх кинигэтэ, уус-уран кинигэ) туьунан биллэрэр.

Санарыы диалог, монолог диэн сана араас корунэ буоларын биллэрэр, былаааннаан санарар, уус-уран ньыманы туттар, айымньыны сал5аан, ойтон этэр дьо5уру, кэпсэтии сиэрин тутуьар култуураны олохсутар.

Сурук суругунан литературнай нуорматын, ис хоьоон уонна тиэкис аата соп тубэсиьиилэригэр (тиэмэ, кэпсэнэр сир, дьоруой быьыыта-майгыта), тэттик ойтон суруйууга (ойуулааьын, сэьэргээьин, толкуйдааьын) уус-уран ньыманы (синоним, антоним, тэннээьин) туьанарга, бэриллэр тиэмэ5э кэпсээн, сыанабыл онорорго уорэтэр.

О5о аа5ар эйгэтэ норуот тылынан айымньытын, Саха сирин, Россия уонна тас дойдулар о5о литературатыгар классическай айымньыларын, о5о аа5ар тиэмэлэрин быьаарар.

Литературнай ойдобуллэринэн улэ тиэкистэн уус-уран ньыма коруннэрин булууга; литература ойдобуллэринэн (уус-уран айымньы, тылынан искусство, кэпсээччи, сюжет, тиэмэ, дьоруой) сирдэтинэргэ; айымньы дьоруойун (мэтириэтэ, тыла-оьо, дьайыыта, ойо-санаата) быьаарарга уорэтэр; ааптар дьоруойга сыьыанын; кэпсээн уонна хоьоон тылын уратытын, айымньы корунун (жанр) туьунан биллэрэр.

Уорэнээччи айар улэтэ оруолунан аа5арга, тылынан ойуулуурга, бэриллибит тиэмэ5э ойтон суруйарга, тиэкиьи инсценировкалыырга, айар улэтинэн араас тэрээьиннэ кыттарга, тыл этэргэ олук уурар.

Аа5ыы, интонация тутуЬуу.

ТиэкиЬи сопко, ойдоон, сатаан тыынан, тылын чуолкай этэн тургэнник аа5ар. Биир уустаах чилиэннээх этиигэ субуруччу аа5ыы, туЬулуу интонациятын тутуЬар. Искэ (бастакы аа5ыы) аа5ан баран ыйытыыга эппиэттиир эбэтэр кэпсиир. Былааны тутуЬан аа5ар.

УЬус кылааска аа5ыы уруога тематическай принципкэ оло5урар. Лексическай тема ахсын уорэнээччи онно сыЬыаннаах норуот айымньытын, араас суруйааччы кэпсээнин, хоЬоонун, тылбаас айымньыны аа5ар. Онон суруйааччыны кытта билсиитэ кэниир, биир тиэмэлээх тус-туспа айымньынын тэннээн корор кыах баар буолар. Тиэмэ араас оттунэн арыллан, о5о билиитэ-коруутэ сааЬыланарыгар туЬалыыр.

КылааЬы таЬынан аа5ыыга собулуур тиэмэтигэр суруллубут кинигэни талан аа5ар. Таптыыр суруйааччым диэн ойдобул уоскур. Кинигэни аа5ыы культуратын тутуЬар (аа5ар миэстэни, бэрээдэги тутуЬар, кинигэни харыстыыр, абырахтыыр…).

I. Комус куЬун куллэ-уордэ Алтан чуораан тыаЬынан (7ч)

II. Алтынньы барахсан айхаллан, А5аллын ахтыбыт кыЬыммын (10ч)

III. Сахам сирэ киэн кыраай, Сонун, сонун костуулээх. (6 ч).

IV.Улэлиир учугэй,Уоруутэ дэлэгэй (8ч).

V.Учугэйтэн уерэбит, куьа5аьтан хомойобут (8 ч )

VI. Былыргыны былыт саппат, уруккуну уу куурдубат (8 ч)

VII. Кундэл сааспыт эргиллэн, Куммут кулум уоттанна.(8 ч)

VIII. Саргылаах ырыанан сайыны уруйдаан. (13 ч)

Региональнай компонент уруоктар темаларын иьинэн дьуорэлээн киллэрилиннэ

С.Омоллоон. Комус куьун барахсан..Куокуй куьунну костуутэ..Ойтон суруйуу 1Раздел 2№ уруок

Федоров А. О5уруот улэьитэ. Саха сирин биллиилээх о5уруотчуттара. 1Раздел 6№ уруок

Сэмэн Тумат. Хаар барахсан Ойтон суруйуу Маннайгы хаар боьуолэкпэр 2Раздел 9№ уруок

Софрон Данилов. Быыстапка5а.Улуус быыстапката. Мин а5абынаан.Сэьэргэьии. 2Раздел 11 № уруок

Былатыан Ойуунускай. Бултаах сир. Куокуй булчуттара . 2Раздел 13 № уруок

Олохтоох поэт, кыраайы уорэтээччи Г.В. Иванов. Нэьилиэкпит талааннаах дьоннорун билиьиннэрии 2Раздел 18 № уруок

Тимофеев М.Е. Ийэ дойду хантан са5аланар? Ойтон суруйуу Тапталлаах дойдум Куокуйум 2Раздел 19 № уруок

Гоголев И.М. Лена очуостара. Лена. Сынньанар киин-Лена очуостара . 2Раздел 23№ уруок

С.Тимофеев. Улэ барыта учугэй. Нэьилиэгим сылгыьыттара. 2Раздел 25 № уруок

Винокуров Н. Упкаал бостуук. Саха сирин сэдэх идэлээх дьонноро. 2Раздел 25 № уруок

Суруйааччы В.И. Иванов о5олорго аналлаах кэпсээннэрэ. Суруйааччы В.Иванов о5олорго аналлаах айымньыларын билиьиннэрии. 2Раздел 32 № уруок

6. Тематическай былаан

№

Уруок темата

Уорэнээччилэр улэлэрин корунэ

Чааьа

кунэ

Ирдэбил

Былаан

нааьын

фактическай

примечание

I. Комус куЬун куллэ-уордэ

Алтан чуораан тыаЬынан (7ч)

1

Руфов С.Т. Дорообо, оскуолабыт!

Ефимов М.Д. Биьиги кэьиибит.

Биирдиилээн

1

Сурук бэлиэтин тутуьуу; хоьооннорго поэт санааларын этинии

1нэдиэлэ

Балаган ыйа

2

С.Омоллоон. Комус куьун барахсан. Ойтон суруйуу. Ефимов М.Д. Куьун кутаата. Куокуй куьунну костуутэ..Ойтон суруйуу

Талан аа5ыы

1

Айымньыны талан аа5ыы;

Айымньылар туох майгыннаьардаахтарын быьаарыы.

3

Федоров В. Ыра санаа

биирдиилээн

1

Бэйэ тылынан ис хоьоонун кэпсээьин;

Ыра санааларын истии.

2нэдиэлэ

Балаган ыйа

4

Сметанин Т.Е. Корудьуос кун

1

Доргуччу аа5ыы;

Тиэкистэн булан аа5ыы.

5

С.Омоллоон Бурдук буола5а ууммутэ.

Паранан

1

Оруолунан аа5ыы;

Талан кэпсээьин

3нэдиэлэ

Балаган ыйа

6

Федоров А. О5уруот улэьитэ. Ф.Филиппов. Салаа от. Саха сирин биллиилээх о5уруотчуттара

1

Доргуччу аа5ыы;

сиьилии кэпсээьин.

7

Сосин И.М. Туруйалар.

Черемкин Т. Туруйалар

биирдиилээн

1

Тохтобул онорон аа5ыы;

уус-уран тыллары булуу.

4 нэдиэлэ

Балаган ыйа

8

Габышев Н.А.

Буоккэ киьиргэс дуо? КТА

П. Ойуунускай. Тураах тууьута.

Боло5унэн улэ

1

Интонациялаан аа5ыы;

Оло5у кытта сибээс.

II. Алтынньы барахсан айхаллан,

А5аллын ахтыбыт кыЬыммын (10ч)

9

Тобуруокап. Тула оттум тула хаар.

Сэмэн Тумат. Хаар барахсан Ойтон суруйуу Маннайгы хаар боьуолэкпэр

Паранан улэ

1

Сурук бэлиэтигэр тыын ылан аа5ыы;

Айымньыны кинигэ тылынан кэпсээьин.

.

1нэдиэлэ

алтынньы

10

Николай Якутскай. Кыраьа.

Биирдиилээн

1

Доргуччу аа5ыы;

Кэпсээни хайдах ойдообуттэринэн кэпсээьин.

11

Софрон Данилов. Быыстапка5а. Улуус быыстапката. Мин а5абынаан.Сэьэргэьии

паранан

1

Оруолунан аа5ыы;

Сиьилии кэпсээьин.

2нэдиэлэ

алтынньы

12

В.Фёдоров. Алынах собото.

Саарбахха.

1

Бол5ойон аа5ыы;

Хайдах ойдообуттэринэн кэпсээьин.

13

Былатыан Ойуунускай. Бултаах сир. Куокуй булчуттара

Литературанан улэ

1

Сурук бэлиэтин тутуьан аа5ыы;

Сиьилии кэпсии уорэнии;

3нэдиэлэ

алтынньы

14

Попов Л.А. Хоптолор.

Паранан улэ

1

Хоьоонноохтук аа5ыы;

Ойго хатыыр уоруйэ5и сайыннарыы.

15

Семён Данилов. Кыьын. Кыраьа суруга.

Биирдиилээн улэ

1

Хоьоонноохтук аа5ыы;

Ыарахан тыллары быьаарыы;

Хоьоон тылларын туттан кэпсээьин.

4нэдиэлэ

алтынньы

16

Игнатьев Н. Куоба5ы бастакы коруум.

Ефимов М.Д. Силлиэ уонна булчут.

Боло5унэн улэ.

1

Сурук бэлиэтин тутуьан аа5ыы;

Ыйытыыларга таба эппиэттии уорэнии.

17

Николай Якутскай. Дьукаахтыылар. Куннук Уурастыырап. Куьун уонна кыьын.

КТА.

Боло5унэн улэ

1

Оруолларынан аа5ыы;

Оруолларынан кэпсэтии.

5нэдиэлэ

алтынньы

18

Олохтоох поэт, кыраайы уорэтээччи Г.В. Иванов. . Нэьилиэкпит талааннаах дьоннорун билиьиннэрии

1

III. Сахам сирэ киэн кыраай,

Сонун, сонун костуулээх. (6 ч).

19

Тимофеев М.Е. Ийэ дойду хантан са5аланар? Ойтон суруйуу. Ойтон суруйуу Тапталлаах дойдум Куокуйум Черемкин Т. Торообут буор таптала.

1

Искэ аа5а уорэнии;

Хоьооннору тэннээн, ырытан коруу, этинэ уорэнии.

3нэдиэлэ сэтинньи

20

Николай Якутскай. Аламаас куората.

С.Омоллоон. Биьиги дьиктибит.

1

Доргуччу аа5ыы;

Биир айымньыны талан ыйытыыларга эппиэттээьин.

21

Данилов И.К. Уйгу-быйан суола

И. Ча5ыл5ан. Дьокуускай урдунэн.

Н. Апросимов. Ойуму.

Боло5унэн улэ

1

Оруолларынан аа5ыы;

Ыйытыыларынан айымньы ис хоьоонун арыйыы;

Тимир суол сайдыытын туьунан кэпсээьин.

4нэдиэлэ сэтинньи

22

Курилов Н.Н. Им-балай харана5а.

Сэмэн Тумат. Туундара оьо5о.

Паранан улэ

1

Былаанынан аа5ыы;

Собулээбит чаастарын сиьилии кэпсээьин.

23

Попов Л.А. Кыталыктар кырдаллара.

Гоголев И.М. Лена очуостара. Лена. Сынньанар киин-Лена очуостара

Биирдиилээн улэ.

1

Хоьоонноохтук аа5ыы;

Нойосуус талан уорэтии;

5нэдиэлэ сэтинньи

24

Семён Данилов. Тымныы.

Г.Данилов. Ким киэргэттэ? (КТА)

1

Чаастарынан аа5ыы;

Ис хоьоонун бэйэ тылынан кэпсээьин;

Хоьоону нойосуус ойго тутуу.

IV. Улэлиир учугэй,

Уоруутэ дэлэгэй (8ч).

25

Тобуруокап П.Н. Ким хайдах улэлиирий? Ким ханна улэлиир?

С.Тимофеев. Улэ барыта учугэй. . Нэьилиэгим сылгыьыттара

Паранан улэ

1

Хоьоонноохтук аа5ыы;

1нэдиэлэ ахсынньы

26

Фёдоров В. Кыьал5а бухатыыр

И. Данилов. Нууралдьын Куо уонна Бугуру Куо.

Боло5унэн улэ

1

Искэ ойдобуллээхтик аа5ыы;

Аймньы интэриэьинэй тугэнин булан кэпсээьин.

27

Крылов И.А. Аьыналаах кымырда5ас (угэ)

Биирдиилээн улэ

1

Ойдонуллубэт тыллары уорэтии;

Оруоларынан оонньоон холонуу

2нэдиэлэ ахсынньы

28 Протодьяконов В. Сылгыьыт. Саха сирин сэдэх идэлээх дьонноро

паранан

1

Доргуччу аа5ыы;

29

Винокуров Н. Упкаал бостуук. Сэдэх идэ туьунан кэпсэтиьии.

1

Мунуутэ5э аа5ыыны бэрэбиэркэлэнии;

3нэдиэлэ ахсынньы

30

Куннук Уурастыырап. Долгунча

Софронов А. Сана дьыл

1

Нойосуус уорэтии;

Булчут идэтин кэпсээьин

Ойтон аа5ыы уоруйэ5и ылыныы;

Бэйэ тылынан ойдооьун.

31

И. Мигалкин. Куоска уонна кутуйах. В. Федоров. Муоьааьын ( КТА).

Боло5унэн, биирдиилээн

1

Интонациялаан аа5ыы;

Ис хоьоонун сиьилии кэпсээьин.

4нэдиэлэ ахсынньы

32

Суруйааччы В.И. Иванов о5олорго аналлаах кэпсээннэрэ. Суруйааччы В.Иванов о5олорго аналлаах айымньыларын билиьиннэрии.

1

№

Уруок темата

Уорэнээччилэр улэлэрин корунэ

Ирдэбил

Былаан

нааьын

фактическай

Примечание

V.Учугэйтэн уерэбит, куьа5аьтан хомойобут 8 ч

1

М. Матахова. Обугэ са5аттан

Н. Носов. Сыырга

1

ХоЬоонноохтук аа5ыы; утуо-моку майгы туЬунан обугэ этиитин ойдооЬун

Оруолларынан аа5ыы; ыйытыы туруора уерэнии; ыйытыы комотунэн ис хоЬоонун ырытыы

3нэдиэлэ тохсунньу

2

И. Алексеев. Туул.

А. Аччыгыйа Хабырыыс то5о куотта?

1

Айымньылары оруолларынан аа5ыы; инсценировкалаан ис хоЬоонун арыйыы; олохтон тубэлтэни кэпсэтиЬии

3

А. Аччыгыйа. Коля то5о барда? Медпунна

1

Айымньылары оруолларынан аа5ыы; инсценировкалаан ис хоЬоонун арыйыы; олохтон тубэлтэни кэпсэтиЬии

Идэ туьунан хоьоон айыы

4нэдиэлэ тохсунньу

4

А. Слепцова. Сурэ5э суох туЬунан. Ф.Постников. Дьулус тугу сыыста?

1

Интонациялаан аа5ыы; майгы- сигили туЬунан кэпсэтии; айымньылары ырытыы

5

С. Винокуров. Сэмэ. Фёдоров. Тайах мас.

1

Айымньылары аа5ыы; уолаттар тустарынан талан кэпсээЬин; кэпсээни бэйэ тылынан кэпсээЬин

5нэдиэлэ тохсунньу

6

С. Винокуров. Куоскун эрдэ орунумэ

И. Крылов. Тураах икки саьыл икки.

1

Искэ ойдобуллээхтик аа5ыы;

Айымньы интэриэьинэй тугэнин булан кэпсээьин.

7

К. Чуковскай Суундьукку.

1

1нэдиэлэ олунньу

8

Н. Лугинов. Алдьархай. Ник. Якутскай. Кыьын ытыыр- чооруос уорэр. (КТА)
1

Интонациялаан аа5ыы;

Ис хоьоонун сиьилии кэпсээьин.

Презентацияны кордоруу

VI. Былыргыны былыт саппат, уруккуну уу куурдубат 8 ч

10

Неустроев. Омо5ой икки Эллэй икки

1

Ыарахан тылларга улэ; комо тыллары туЬанан, былаанынан сирдэтэн кэпсээЬин;

2нэдиэлэ олунньу

11

Н. Пестряков. Бэрт Хара оруьу туоруур.

1

Ойдобуллээхтик аа5ыы; паараласпыт тыллары автор таба туттубутун кэтээн коруу; былаанынан кэпсээЬин

12

Ойуунускай. О5о куйуурдуу турара

1

Ыарахан тылларга улэ; ыйытыы комотунэн ис хоЬоонун арыйыы; уол уерэххэ тырдыЬыытыгар бол5омто ууруу

3нэдиэлэ олунньу

13

С.Данилов. Торбостор

Т. Сметанин Манчаары.

1

Былаанынан аа5ыы; Чоочо уонна Манчаары майгыларын кордорор тыллары булан ырытыы; Кэпсээни уонна хоЬоону тэннээн коруу

14

С. Данилов Советскай Союз Геройа Ф. Попов.

М. Куличкина. Герой Попов туЬунан ырыа

1

Искэ аа5ыы; сэриини ойуулуур уус-уран тыллары булуу; сэриигэ барбыт буойуннар тустарынан бэлэмнэнэн кэпсээЬин

Боьуолэкпит ветераннара

4нэдиэлэ олунньу

15

Федосеев. Кэриэстэбил

П.Одорусов. Тыыннаахтар умнубат сыллара.

1

Ойдобуллээхтик аа5ыы; паранан ыйытыы туруора уерэнии; былаанынан бэлэмнэнэн кэпсээЬин;

16

С. Тимофеев. Эйэ, дьол иЬин.

1

Ойтон аа5арга уерэтии; теманы тумуктээЬин

1нэдиэлэ кулун тутар

17

Далан. Кыракый хорсун кыыс Ньырбачаан туЬунан кэпсээн.(КТА)

1

Искэ ойдобуллээхтик аа5ыы;

Айымньы интэриэьинэй тугэнин булан кэпсээьин.

VII. Кундэл сааспыт эргиллэн, Куммут кулум уоттанна.8 ч

1

В. Дедюкин. Таммахтар.

Ф.Захаров. Саас.

Эллэй. Саас.

1

Ойтон аа5арга уерэтии; сахалыы билгэлэр;

Ойтон суруйуу. Саас кэллэ.

2нэдиэлэ кулун тутар

2

В. Фёдоров. Көмүөл.

1

Ыарахан тылларга улэлэЬии; ос хоЬоонун ырытыы;

3

Никифоров. Өрус эстэригэр.

А. Кулаковскай. Урэх эстиитэ

1

Орус эстэр, муус устар кэмин туЬунан кэпсэтии; биЬиги эбэбит туЬунан олохтон кэпсээЬин

3нэдиэлэ кулун тутар

4

С. Омоллоон. Хатын. П. Тобуруокап. Манан мастар.

1

Ойдобуллээхтик аа5ыы; паранан ыйытыы туруора уерэнии; былаанынан бэлэмнэнэн кэпсээЬин;

Нуучса,саха норуотунмаастардара

5

В. Сыромятников. Улэьит.

Эллэй. Куорэгэй.

1

Ойдобуллээхтик аа5ыы; паранан ыйытыы туруора уерэнии; былаанынан бэлэмнэнэн кэпсээЬин;

2нэдиэлэ муус устар

6

Далан. Сааскы сахсаан.

Эрилик Эристиин. Бээрийэ урэххэ.

1

Ыарахан тылларга улэ; ыйытыы комотунэн ис хоЬоонун арыйыы; айыл5а уларыйыытын кэтээн кору

Лунха урэхпит.Хоьоон

7

М. Тимофеев. Бу саас тыала, бу - Маай тыаьа.

1

Ойдобуллээхтик аа5ыы; паранан ыйытыы туруора уерэнии; былаанынан бэлэмнэнэн кэпсээЬин;

3нэдиэлэ муус устар

8

И. Федосеев. Летчик буолуом.

И.Левин. Чэй суута.

.

1

Искэ ойдобуллээхтик аа5ыы;

Айымньы интэриэьинэй тугэнин булан кэпсээьин.

Идэ туьунан эбии билиьиннэри

VIII. Саргылаах ырыанан сайыны уруйдаан. 13 ч

1

Куннук Уурастыырап. Таптыыбын сайыны.

Амма Аччыгыйа. Сайын Амма5а.

1

Ойдобуллээхтик аа5ыы; паранан ыйытыы туруора уерэнии; былаанынан бэлэмнэнэн кэпсээЬин;

Ойтон суруйуу.Сайын Куокуйга

4нэдиэлэ муус устар

2

С. Данилов. Ардах.

Рафаэль Ба5атаайыскай. Сайын.

1

Интонациялаан аа5ыы;

Ис хоьоонун сиьилии кэпсээьин.

3

Аба5ыыныскай. Куох.

М. Попов. Бар дьонно.

1

Искэ ойдобуллээхтик аа5ыы;

Айымньы интэриэьинэй тугэнин булан кэпсээьин.

5нэдиэлэ муус устар

4

В. Тарабукин. Айыл5а барахсан.

П. Ойуунускай. Саас. (КТА)

1

Доргуччу аа5ыы. Ис хоьоонун ырытыы.

Айымньы ис хоьоонугар ойуулааьын.

5

К. Туйаарыскай. Куох тыаны комускээн!

Ф. Захаров.Сайылыкка.

1

Интонациялаан аа5ыы;

Ис хоьоонун сиьилии кэпсээьин.

1нэдиэлэ ыам ыйа

6

В. Федоров. Ийэ сурэ5э.

У. Ороьуунускай. Ийэ сурэ5э.

1

Ойдобуллээхтик аа5ыы; паранан ыйытыы туруора уерэнии; былаанынан бэлэмнэнэн кэпсээЬин;

7

Е. Макаров. Кыра ыанньыксыт.

Ф. Софронов. Оччугуй отчут.

1

Искэ ойдобуллээхтик аа5ыы;

Айымньы интэриэьинэй тугэнин булан кэпсээьин.

2нэдиэлэ ыам ыйа

8

П. Одорусов. Бугун - о5о ыьыа5а.

П. Дмитриев. Туьупгэ таабырыннара.

1

Ыарахан тылларга улэ; комо тыллары туЬанан, былаанынан сирдэтэн кэпсээЬин;

9

В. Соловьев. Тустуук туьунан ( чабыр5ах)

М. Тролуков. Чыычаа5ым.

1

Ойдобуллээхтик аа5ыы; паранан ыйытыы туруора уерэнии; былаанынан бэлэмнэнэн кэпсээЬин;

3нэдиэлэ ыам ыйа

10

Кэбээйи улууьуттан тахсыбыт суруйааччылар

1

Боьуолэгим тахсыбыт суруйааччылары билиьиннэрии;

11

Теманы хатылааьын.

1

Ыйытыыларга эппиэттээьин.

4нэдиэлэ ыам ыйа

12

оонньуу

1

13

Сыллаа5ыны тумуктуур ыйытыы, сорудах.

1

Сыл устата барбыты хатылааьын. Тест.

7. Уорэх предметин материальнай - техническэй хааччыйыы № Материальнай - техническэй хааччыйыы

Библиотека фондата

Федеральнай государственнай уорэх стандарда саха оскуолатыгар: [начаалынай уопсай уорэхтээьин] = Федеральный государственный образовательный стандарт в якутской школе/ Н.В.Ситникова, С.С.Семёнова, Н.Н.Васильева уо.д.а.; [хомуйан онордулар: Н.В.Ситникова, С.С.Семёнова, Н.Н.Васильева]; Саха Респ.Уорэ5ин м-бэтэ, Саха Респ.Нац.оскуолаларын чинчийэр научнай ин-т. - Дьокуускай: Бичик, 2011. 1 Саха тылын 1-4 кылааска уорэтиини суруннуур программа

2 «Саха тыла» предмети 3 кылааска уорэтэргэ учебник :Кустук автор Л.В.Захарова,Л.К.Избекова

3 «Торообут тыл уонна литература», «Бастакы уктэл» научнай - методическай сурунааллар

4 Сахалыы тылдьыттар (быьаарыылаах, таба суруйуу, сомо5о домох, синоним, омоним, антоним)

5 О5о5о аналлаах сахалыы энциклопедиялар

6 Алын суьуох кылаас о5олоругар аналлаах уус-уран кинигэлэр

Бэчээтинэй босуобуйалар 7 Сахалыы алпаабыт (истиэнэ5э ыйанар таблица)

8 Буукубалар, дор5ооннор, тыл суьуохтэрин фишкалара.

9 Ытык ойдобуллэр тиэмэлэринэн уонна бодоруьуу тугэннэрин тиэмэлэринэн о5о кэпсииригэр, аа5арыгар аналлаах хартыыналар

Начаалынай кылаастар уорэнэр кабинеттэрин тэриллэрэ 10 Кылаас магниттаах дуоската

11 Мультимедийнэй проектор

12 Ноутбук

13 Кордорор (экспозиционнай) экран

14 Интерактивнай дуоска

15 Лазердаах принтер

16 Учуутал тумбалаах остуола, устуула

17 Уорэнээччилэр остуоллара, устууллара

18 Кинигэ ыскааба, полката.

8.Тустаах үөрэх предметин үөрэтии түмүгэ. Саха тылын литературнай нуорматын (орфоэпическэй, лексическэй, грамматическэй) тутуьар. Дор5оону, буукубаны, тыл суьуо5ун, сана чааьын, этии чилиэнин, судургу этиини булар, быьаарар, наардыыр. Сахалыы таба суруйуу, сурук бэлиэтин быраабылаларын тутуьар. Тиэкис ойдобулун, бэлиэтин билэр (темата, сурун санаата, аата, эпиграф, тутула, этиилэрин ситимэ). Саныыр санаатын сааьылаан, дьонно ойдонумтуотук, тиийимтиэтик этэр, тиэкис тутулун тутуьан суруйары сатыыр. Тиэкис тииптэрин сэьэргээьин, ойуулааьын, тойоннооьун диэн араарар. Монолог уонна диалог арааьын сатаан туьанар. Бэйэ санатын сатаан хонтуруолланар, тиэкиьин ис хоьоонун, тылын - оьун сыаналанар, ал5астарын булар, чочуйар, тупсарар.

Уорэнээччи тумугэр салгыы уорэнэргэ бэлэм буолууну кэрэьэлиир сайдыы таьымыгар киирэллэр:

- тулалыыр эйгэни билиигэ уус-уран литератураны аа5ыы суолтатын ойдуур;

- уус-уран литература киьи аймах ытык ойдобуллэрин билиьиннэрэр суолтатын инэринэр;

- айымньы корунун быьаарар, дьоруойу ойуулааьынна ырытыыны, тэннээьини туттары сатыыр;

- араас тиэкистэн туьааннаах информацияны ылар;

- ыйынньыгынан, энциклопедиянан, о.д.а. матырыйаалларынан сатаан улэлиир.

Аа5ар, толкуйдуур, айар дьо5уру сайынарыы

Аа5ыы, интонация тутуЬуу.

ТиэкиЬи сопко, ойдоон, сатаан тыынан, тылын чуолкай этэн тургэнник аа5ар. Биир уустаах чилиэннээх этиигэ субуруччу аа5ыы, туЬулуу интонациятын тутуЬар. Искэ (бастакы аа5ыы) аа5ан баран ыйытыыга эппиэттиир эбэтэр кэпсиир. Былааны тутуЬан аа5ар.

УЬус кылааска аа5ыы уруога тематическай принципкэ оло5урар. Лексическай тема ахсын уорэнээччи онно сыЬыаннаах норуот айымньытын, араас суруйааччы кэпсээнин, хоЬоонун, тылбаас айымньыны аа5ар. Онон суруйааччыны кытта билсиитэ кэниир, биир тиэмэлээх тус-туспа айымньынын тэннээн корор кыах баар буолар. Тиэмэ араас оттунэн арыллан, о5о билиитэ-коруутэ сааЬыланарыгар туЬалыыр.

КылааЬы таЬынан аа5ыыга собулуур тиэмэтигэр суруллубут кинигэни талан аа5ар. Таптыыр суруйааччым диэн ойдобул уоскуур. Кинигэни аа5ыы культуратын тутуЬар (аа5ар миэстэни, бэрээдэги тутуЬар, кинигэни харыстыыр, абырахтыыр)