Шәмші Қалдаяқов

Қызылорда облысы, Жалагаш ауданы

№31 орта мектептің

қазақ тілі мен әдебиеті пәні мұғалімі

Жақсылықова Марина Алмаханқызы

Сабақтың тақырыбы : Шәмші Қалдаяқов

Сабақтың мақсаты:

Білімділік: Аса көрнекті сазгер, Қазақстан халық әртісі Шәмші Қалдаяқовтың өмірі мен шығармашылығы туралы мағлұмат беру.

Дамытушылық: Оқушылардың ауызекі сөйлеу қабілеттерін дамыту,лардың бойында туған әуенге деген сүйіспеншілік сезімдерінің қалыптасуына ықпал ету.

Тәрбиелік: Эстетикалық тәрбие беру. Оқушыларды өнерсүйгіштікке,өнер адамдарына құрметпен қарауға тәрбиелеу.

Сабақтың түрі: Жаңа сабақ.

әдісі: сұрақ- сабақ, баяндау, венн диаграмма, бес жолды өлең

Пәнаралық байланыс: музыка,әдебиет

Көрнекілік: суреттер, Шәмші әндерінің жинағы,тест тапсырмалары.

Сабақ барысы 1. Ұйымдастыру кезеңі

Оқушыларды түгендеп,сабаққа әзірлеу

Үй тапсырмасы «Зымыран сұрақтар»

1. Қазақ өнерінде қандай адамдарды білесіңдер?

2. Әміре Қашаубаев кім?

3. Музыка нешеге бөлінеді?

4. Оқшау сөздер дегеніміз не?

5. Нұрғиса Тілендиев кім?

6. Төл сөз дегеніміз не?

7. Қыстырма сөздің түрлеріне мысал келтір.

8. Мына сұлба бойынша сөйлем құра.

«Төл сөз» , - автор сөзі.

Автор сөзі: « Төл сөз» , - автор сөзі.

Автор сөзі: «Төл сөз» .

Жаңа сабақ

«Қазақ вальсінің королі»

Аса көрнекті сазгер, Қазақстан халық әртісі- Шәмші Қалдаяқов 1930 жылы Оңтүстік Қазақстан облысында дүниеге келген.Әкесі- Қалдаяқ он саусағынан өнер тамған зергер,домбырашы болған. Шешесі -Сақыпжамал әнші екен.

Шәмші шығармашылығы 1950 жылдан басталады. 1964-1972 ж.ж. халық арасына кең тараған әндері: «Қуаныш вальсі», «Ақ бантик» , «Арыс жағасында» , «Менің Қазақстаным», «Ана туралы жыр».

1956-1961 - Сазгердің жүзден астам

тамаша туындылары дүниеге келді.

Осы бес жылдағы әндері арқылы Шәмші

Қалдаяқов бүкіл Қазақстанға аты танымал

белгілі композитор болып үлгерді;

1965 - Қазақстан Ленин комсомолы сыйлығының

иегері атанды;

1973-1991- 18 жыл бойы Тараз қаласының

маңындағы Дүнген ауылында оңаша өмір сүрді;

1991- Қазақстанның халық әртісі атағын алды;

1992 - (29 ақпанда)

Алматыда ауыр науқастан қайтыс болды.

Сүйегі "Кеңсай" зиратына жерленді.

(Ұлы композитордың артында үш жүзге жуық әсем әндері қалды.)

Сөздікпен жұмыс

Сазгер- композитор

Туған ел -народ

Сіңіріп -впитывая

Саз -мелодия

Ұялатады -вселяет

Мәтінмен жұмыс

Топтық жұмыс.

Мәтінді мәнерлеп оқу.

1-топ: Мәтінге жоспар құру.

2-топ: Мәтін бойынша сұрақ дайындау.

Данышпан ғалым- жазушы Мұхтар Әуезов Шәмші саздары үздік құбылыс деп бағалады.

Француз жазушысы Анри Барбюстің Мен Әміредей әншіні сирек кездестірдім деген сөздері дәл айтылған

Жәнібек Кәрменов Сөз жоқ,Нұрғиса Тілендиев оқшау дара тұлға.Зор талант иесі .

Өзіндік жұмыс

1-топ. Синтаксистік талдау.

Оның әндері қазақ эстрада музыкасын байытты.

2-топ. Морфологиялық талдау

Шәмші қалдаяқов

Сергіту сәті

Өнерлі өрде озар,

Өнерсіз жігіт жер соғар.

Өнерлі өрге жүзер.

Ақыл көпке жеткізер,

Өнер көкке жеткізер.

Өнерліге өлім жоқ.

Өнерлінің қолы алтын,

Өлеңшінің сөз алтын.

Сабақты бекіту

1-топ. Бес жолды өлең құрастыру

.

1. Зат есім.

2. Сын есім.

3. Етістік.

4. Сөйлем.

5. Синоним.

2-топ. Венн диаграммасын жасау.

Үйге тапсырма

6- тапсырма. Реферат дайындау

Бағалау.