Практикалық жұмыстар 8 сынып

Практикалық жұмыс № 1

Тақырып: денені қыздыруға жұмсалатын немесе дене суығанда бөлінетін жылу мөлшерін анықтау

Мақсаты: денені қыздыруға жұмсалатын немесе дене суығанда бөлінетін жылу мөлшерін анықтау, заттың меншікті жылу сыйымдылығын анықтау

Теория:

Дене суығанда жылу мөлшерінің кейбір шамасы бөлінеді, сонда и <0. Дене қызғанда жылу жұтылады, сондықтан >0.

Формула

Физикалық шамалар

Өлшем бірліктері

- қыздыру немесе суыту кезіндегі жылу мөлшері

- зат массасы

- меншікті жылусыйымдылық

-температураның өзгерісі

-бастапқы температура
-соңғы температура

=Дж

=кг

=

=

=

=

1. Температурасы 25⁰ С, массасы 50 г алюминий қасықты температурасы 75 ⁰С ыстық суға орналастырды. Осы кезде қасық қанша жылу мөлшерін алады?

2. 80 ⁰С температурадан 20 ⁰С температураға дейін суыған 200 г су қанша жылу мөлшерін бөледі?

3. 50 ⁰С суыған массасы 2 кг кірпіштің бөлетін жылу мөлшері 113,4 кДж тең. Кірпіштің меншікті жылу сыйымдылығын анықтаңдар

4. Массалары мен температуралары бірдей мырыш және мыс шарлардың қайсысының астында көбірек мұз ериді? Неге?

5. Ұзындығы 50 м, ені 12 м және тереңдігі 5 м бассейндегі суды 15 ⁰С - дан 25 ⁰С -ға дейін қыздыру үшін қанша жылу мөлшері қажет?

6. Ыдыс жуу үшін қыз температурасы 20⁰С 2 литр суды тегешке құйды. Тегештегі судың температурасы 50 ⁰С болу үшін оған 100⁰С судың қанша литрін қосу керек?

Практикалық жұмыс №2

Тақырып: Агрегаттық ауысулар кезіндегі жылу мөлшерін анықтау

Мақсаты: балқу және булану кезіндегі жылу мөлшерін анықтау

Теория:

Формула

Физикалық шамалар

Өлшем бірліктер

- қыздыру немесе суыту кезіндегі жылу мөлшері

- зат массасы

- меншікті жылусыйымдылық

-температураның өзгерісі

-бастапқы температура
-соңғы температура

=Дж

=кг

=

=

=

=

Q = rm

- қыздыру немесе суыту кезіндегі жылу мөлшері

- зат массасы

r - меншікті булану жылуы

=Дж

=кг

=

Q = m

- қыздыру немесе суыту кезіндегі жылу мөлшері

- зат массасы

- меншікті балқу жылуы

=Дж

=кг

=

1. Суретте уақыт өтуімен байланысты дененің қыздыру мен балқы кезіндегі температураның өзгерісі көрсетілген. Графиктің әр бөлігіндегі жағдайды жазып түсіндіріңдер

t, °С D

B C

A

t,мин

2. Суретте темірді қыздыру және суыту кезіндегі уақытқа байланысты температураның өзгерісі көрсетілген. Графиктің АB, CD, GH бөліктері темірдің қай (сұйық әлде қатты) күйіне сәйкес келеді?

t, °С

D

1539 B С F G

A H

t,мин

4. Температурасы 15 ⁰ С Массасы 350 г эфирді буға айналдыру үшін қанша жылу мөлшері қажет?

Эфирдің меншікті булану жылуы 0,4 МДж/кг. Эфирдің қайнау температурасы 35°С

4. Бастапқы температурасы 27 ⁰ С массасы 10 кг қорғасынды қыздырып балқыту үшін қанша жылу мөлшері қажет? Қорғасынның балқу температурасы 327°С, қорғасынның меншікті балқу жылуы 25 кДж/кг, Қорғасынның меншікті жылу сыйымдылығы 140 Дж/кг·ºС.

5. -5 ⁰С температурадағы және массасы 20 кг мұзды суға айналдырып, пайда болған суды 30 ⁰С температураға дейін қыздыру үшін қанша жылу мөлшері қажет? Мұздың меншікті балқу жылуы 0,34 МДж/кг, судың меншікті жылу сыйымдылығы 4200 Дж/кг·°С, мұздың меншікті жылу сыйымдылығы 2100 Дж/кг·°С.

Практиқалық жұмыс № 4

Тақырып: Ток күші мен кернеуді есептеу

Мақсаты: өткізгіштің ток күші мен кернеуін анықтау

Теория:

Формула

Физикалық шамалар

Өлшем бірліктер

I=

I - Ток күші

q - заряд

t - уақыт

[I] - А

[q] - Кл

[t] - с

q = ne

q - заряд

n - электрондар саны

e - электрон

[q] - Кл

[е] - Кл

U =

U - кернеу

A - жұмыс

q - заряд

[U] - В

[А] - Дж

[q] - Кл

1. Көп нүктелер орнын толтыр:

15 мин =…с

65 МДж=…Дж

18мкА=…А

5кВ=…В

8нКл=…Кл

4мКл=…Кл

2. Тізбектегі ток күшін анықтаңдар, егер 30 с ішінде өткізгіштің көлденең қимасы арқылы 2 Кл заряд өтсе

3. Тізбектегі ток күшін анықтаңдар, егер 30 мин ішінде өткізгіштің көлденең қимасы арқылы 2 нКл заряд өтсе

4. Егер өткізгіштің көлденең қимасы арқылы 10 мин ішінде 10000 электрон өтсе, онджа өткізгіштегі ток күші неге тең? (электрон заряды 1,6*10^-19Кл.)

5. Тізбектегі кернеуді анықтаңдар, егер 3 мКл зарядты тасымалдау үшін 0,9 Дж жұмыс қажет болса

Практикалық жұмыс № 4

Тақырып: электр тізбектерді есептеу

Мақсаты: өткізгіштердің тізбектей және параллель қосылу кезіндегі жалпы кедергіні анықтау

Теория:

Гальвани эементі

Кілт (ажыратқыш)

амперметр

вольтметр

шам

резистор (өткізгіш)

Тізбектей жалғау:

R = R₁+R₂+…

I = I₁ = I₂ =…=I_n

U = U₁+U₂+…+U_n

Параллель жалғау:

I = I₁ + I_{2 + …+} I_n

U = U₁ = U₂ = …= U_n

1. Берілген суреттер бойынша электр тізбектің сүлбасын сызыңдар:

а)

б)

2. Үш резистор тізбектей жалғанған. Кедергілері R₁ = 1 Ом, R₂ = 2 Ом, R ₃ = 3 Ом. Тізбектің жалпы кедергісін анықтаңдар.

R₁

R₂

R₃

3. Үш резистор параллель жалғанған. Кедергілері R₁ = 12 Ом, R₂ = 12 Ом, R ₃ = 12 Ом. Тізбектің жалпы кедергісін анықтаңдар

R₁

R₂

R₃

4. Сүлба бойынша тізбектегі жалпы кедергіні анықта

5. Сүлба бойынша тізбектегі жалпы кедергіні анықта.

6. Кедергілері R ₁ = 5 Ом и R₂= 30 Ом екі резистор суреттегідей кернеуі 6 В ток көзіне жалғанған. Тізбектің барлық бөліктеріндегі ток күшін анықтаңдар

Практикалық жұмыс №5

Тақырып: Магниттердің өзара әрекеттесуі

Мақсаты: магниттік әрекеттесулердің қасиеттерін зерттеу

Жабдықтар: 2 магнит (жолақ және доға тәрізді), әр түрлі заттан жасалған денелер (латунь, мыс, болат, темір, ағаш, пластмасса), қағаз парағы, шыны таяқша

Жұмыс барысы:

1. Денелерге солтүстік пен оңтүстік полюстерін әсерін байқылап, жазыңдар. Қорытынды шығарыңдар.

Заттан жасалған денелер

Солтүстік полюс (тартылады, тебіледі, әрекеті жоқ)

Оңтүстік полюс (тартылады, тебіледі, әрекеті жоқ)

латунь

Мыс

Болат

темір

ағаш

пластмасса

қағаз

шыны

Қорытынды:

2. Магниттер полюстерінің әрекетін бақылап жазыңдар. Бақылаулар нәтижесінде қорытынды жасаңдар.

Магнит полюсі

Екінші магниттің солтүстік полюсі (тартылады, тебіледі, әрекеті жоқ)

Екінші магниттің солтүстік полюсі (тартылады, тебіледі, әрекеті жоқ)

Бірінші магниттің солтүстік полюсі

Бірінші магниттің оңтүстік полюсі

3. Болат магнит бар. Егерде оның тең жартысына кесіп тастасақ (суретті қара), онда А және В шеттері қандай магниттік қасиеттерге ие болады?

4. Магниттің қай бөлігінде магниттік қасиеттері байқалмайды?

Практикалық жұмыс №6

Тақырып: Жарық құбылыстары

Мақсаты: жарықтың шағылу және сыну заңдарын қолданып шағылу және сыну бұрыштарын анықтау. Жинағыш линза арқылы кескін салу

Теория.

Жарықтың шағылуы келесі екі заң бойынша өтеді:

1. Түскен сәуле, шағылған сәуле және сәуле түскен нүктесіне орнатылған перпендикуляр бір жазықтықта жатады.

2. Түсу бұрышы α шағылу бұрышы β тең.

Жарықтың сыну заңдары:

1. Түскен сәуле, сынған сәуле және сәуле түскен нүктесіне орнатылған перпендикуляр бір жазықтықта жатады.

2. Түсу бұрышың синусының сыну бұрышының синусына қатынасы екі орта үшін тұрақты сан болып табылады.

Кескін салу үшін келесі суретке қарап, сәулелер жүру жолдарын қайтала.

Тапсырмалар

1. Вертикаль тұрған айнаның алдында адам тұр. Егер адам айна жазықтығына 1 м -ге жақындаса, онда адам мен кескін арасындағы қашықтық қалай өзгереді?

2. Сәуленің айнаға түсу бұрыны 45 ⁰ . шағылу бұрышын анықтаңдар.

3. Түсу бұрышын 10⁰ кішірейткенде түскен және шағылған сәулелер арасындағы бұрыш қалай өзгереді?

4. Сыну бұрышын анықтаңдар. Түсу бұрышы 15⁰, шағылу және сыну сәулелер арасындағы бұрыш 20˚.

5. Жинағыш линзадан 4F және 3F қашықтықта орналасқан денелердің кескіндерін салыңдар

6. Үстел 3 қара жәшік тұр. Жәшіктердің қайсысында жинағыш линза орналасқан?

а)

б)

в)

7* NM дененің кескінің салыңдар

__________________________________________________________________

ескерту: *-қосымша тапсырма