Сборник задач по статистике

Ақтау «Қайнар» колледжі

СТАТИСТИКА ПӘНІНЕН ТАПСЫРМАЛАР ЖӘНЕ ЕСЕПТЕР ЖИНАҒЫ

Құрастырушы: Ходжаева Қ.Қ.

2013. жыл

№1. Статистика пәні, даму процестері және оның зерттеу әдістері

1 тапсырма. Төменде берілген ережелерге сәйкес жауаптарды табыңыз.

2. тапсырма. Анаграмма ойыны (таблица ішінен термин тауып, мағынасын жазу)

А

У

К

Ц

Э

А

П

О

Л

Я

Б

Е

Л

И

К

Р

В

Я

И

Ц

Л

І

Г

О

С

Т

А

Р

И

А

Е

Р

Б

Н

Д

А

Р

Я

И

Ц

Ж

Р

И

Г

Р

А

Ф

И

К

Т

А

И

Н

Т

Е

Р

П

О

Л

Е

М

М

О

Д

А

З

Е

Р

Я

Р

Е

А

С

С

Т

Е

Т

Т

Ц

И

Д

Н

Т

И

И

У

Б

Ы

Л

Я

И

А

А

Т

К

А

А

Қ

А

У

Дәріс №2. Статистика агенттігінің ұйымдастырылуы және оның зерттеу әдістері.

1.Статистика теориясының пәні не?

1. қоғамдық құбылыстардың сапалық жағын зерттеу

2. қоғамдық өмірдегі бұқаралық құбылыстар

3. қоғамдағы құбылыстарды, процестерді сандық және сапалық жағынан тығыз байланысты зерттеу

4. қоғамда болып жатқан фактілердің сандық жағын оқыту

5. сандар тізбесі

2.Статистиканың жалпы теориясының теориялық базасы не болып табылады?

1. экономикалық теория және әртүрлі экономикалық қатысулар

2. философия

3. тарих

4. социология

5. барлық жоғарыдағылар дұрыс

3.Статистиканың жалпы теориясы статистикалық мәліметтерді талдауда қандай әдістерді қолданады?

1. статистикалық бақылау

2. мәліметтерді жинақтау және топтау

3. нақты және қатысты шамалар

4. индекстер

5. барлық жоғарыдағылар дұрыс

4.Статистиканың жалпы теориясының міндеттері қандай ?

1. статистикалық мәліметтерді талдау

2. ағымдағы,оперативтік,перспективалық жұмыстардың артынан бақылау

3. мемлекеттік органдарды сенімді ақпараттармен қамтамасыз ету

4. коммерциялық,акционерлік құрылымдарды нақты,қажетті ақпараттармен қамтамасыз ету

5. барлық жоғарыдағылар дұрыс

5.Индукция дегеніміз бұл-

1. жеке ойдан жалпыға ауысу

2. жалпы ойдан жеке ойға көшу

3. біртектес элементтер жиынтығы

4. қоғамдық құбылыстың өзара қарым -қатынасы

5. мемлекеттің жағдайын жетік білу

6. Қазақстанда статистика органы қай жылы құрылды?

1. 1948 жылы

2. 1931 жылы

3. 1995 жылы

4. 1919 жылы

5. 1930 жылы

7.Жиынтық бірліктер дегеніміз не ?

1. әлеуметтік-экономикалық құбылыстың көлемін сандық түрде сипаттау

2. қоғамдық құбылыстар мен процестерді зерттеудегі біртектес элементтерден тұратын көрсеткіштер

3. қоғамдық құбылыстардың өзгерістерін жүйелі түрде есепке алу

4. мерзімді баспаларда жарияланатын сандық көрсеткіштер

5. сандық көрсеткіштің өзіне тән ұғым түрінде берілуі

8. Жиынтық бірліктердің әрқайсысын сипаттайтын ортақ қасиеттері статистикада қалай аталады?

1. сапа

2. өзгермелілік

3. белгі

4. топтау

5. өңдеу

9.Белгілер қалай бөлінеді?

1. сандық және сапалық

2. жай және күрделі

3. үзіліссіз және үзілісті

4. ағымдағы және кезеңдік

5. бір жолғы және мерзімдік

10.Сапа дегеніміз не ?

1. зерттелген әлеуметтік - экономикалық құбылыстың көлемін сандық көрсеткіштер түрінде сипаттау

2. әлеуметтік-экономикалық процестерді жинау және топтау

3. әрбір сандық көрсеткіштің өзіне тән ұғым түрінде берілуі

4. белгілердің жиынтықтың әрбір бөлігінде әр түрлі мәнге ие болуы

5. қоғамдық құбылыстың сандық құралының негізгі бөлігі

11.Қазақстанда статистика туралы заң мен ереже қай жылы қабылданды?

1. 1948 жылы

2. 1931 жылы

3. 1995 жылы

4. 1996 жылы

5. 1930 жылы

12.Статистикалық әдістер өздерінің қолданылуына қарай қандай сатыларға бөлінеді?

1. статистикалық бақылау

2. статистикалық көрсеткіштерді топтау, өңдеу және жинақтау

3. статистикалық көрсеткіштерді талдау және қорытындылау

4. нақты, қатысты және орташа шамалар

5. статистикалық бақылау, топтау және жинақтау, талдау және қорытындылау

Дәріс №3. Статистикалық бақылау

Өзін-өзі тексеруге арналған сұрақтар:

1. Статистикалық бақылау дегенді қалай түсінесің?

2. Статистикалық бақылаудың бағдарламасы мен ұйымдастыру мәселелеріне нелер жатады?

3. Статистикалық бақылаудың формалары және оларға түсініктеме беріңдер.

4.Статистикалық бақылаудың түрлеріне не жатады?

5. Статистикалық бақылаудың тәсілдеріне не жатады?

6. Бақылау кезінде жіберілетін қателер және түзету әдістері туралы түсіндір.

7. Арнайы ұйымдастырылған бақылау дегеніміз не?

8. Ішінара бақылау дегеніміз не?

10. Статистикалық қате дегеніміз не?

11. Жинақты (комплексті) тексеру дегеніміз не?

12.Жаппай бақылау дегеніміз не ?

13.Жартылай бақылау дегеніміз не?

Оқылған материалдарды бекітуге арналған тест сұрақтары:

1. Статистикалық бақылау ол:

1. Бағдарламаны дұрыс ұйымдастыру.

2. Статистикалық органдарды ұйымдастыру.

3. Статистикалдық талдау.

4. Мәліметтерді жинау.

5. Әлеуметтік-эканомикалық құбылыстар мен процестер туралы жапай мәліметтер алдын-ала жасалған бағдарлама бойынша жиналуы.

2. Статистикалық бақылаудың негізгі мақсаты ол:

1. Бағдарламаларды топтауы.

2. Талдау жасауы.

3. Қоғамдық құбылыстардың өзгеруін әсерін тигізген әрбір фактіні өздеріне тән белгісіне қарай анықтау,әрі керекті мәліметтерді жинау.

4. Статистикалық органдарды ұйымдастыру.

5. Статистикалық жинақтау әдісін жүргізу.

3. Статистикалық көрсеткіштерді топтау, өңдеу және жинақтау ол:

1. Жинақтарға қорытынды жасау.

2. Сатистикалық бақылау арқылы жиналған мәлеметтер өздеріне тән жекелеген белгілері бойынша біртекті топтарға және іштейжіктерге бөлінуі.

3. Жинақтауды талдау.

4. Жинақты тексеруден өткізу.

5. Қоғамдық процестерді көрсету.

4. Сатистикалық көрсеткіштерді талдау және қорытындылау ол:

1. Жинақталған мәлеметтерді топтау.

2. Сатистикалық жинақтау әдісін жүргізу.

3. Арнайы ұйымдастырылған әдіс.

4. Жинақталған, топталған өңделген статистикалық көрсеткіштер біртектес топтық белгілері бойынша жеке қарастырылуы.

5. Жинақты тексеруден өткізу

5. Статистикалық мәліметтерге талдау жасау ол:

1. Жинастырылған, топтастырылған, өңделген көрсеткіштерді салыстыру, қорытындалу және солар арқылы ғылыми туындамалармен ұсыныстар жасау.

2. Мәлеметтерді зеріктеу.

3. Құбылыстарды зерттеу.

4. Қоғамдық процестерді топтау.

5. Мәлеметтерді жинақтау.

6. Сатистикалық бақылауды ұйымдастырудың мәні, міндеті, маңызы ол:

1. Жинақтауды топтау.

2. Жинақтауға қорытынды жасау.

3. Жинақтауды талдау.

4. Жиындықты тексеруден өткізу.

5. Қоғамдық процестерді топтау.

7. Сатистикалық бақылаудың зерзаты (объктісі) ол:

1. Статистикалық мәліметтерді жинау.

2. Зерттеуге жататын әлеуметтік құбылыстар мен процестер жиынтығы.

3. Статистикалық талдау.

4. Жинақтаған мәліметтерді топтау.

5. Арнайы ұйымдастырылған әдісі.

8. Статистикалық бақылау бірлігі ол:

1. Ұжымдар тексерілуі.

2. Статистикалық қорытынды жасау.

3. Кестенің жол аттары.

4. Бостанды мәліметтер жиынтығын зерттеп жататын зерзат құралының белгілі бір бөлігі.

5. Статистикалық зерттеу.

9. Статистикалық жиынтық белгілі ол:

1. Шетіндегі сандық мән.

2. Ең кіші сандық мән.

3. Шындықтың құрамына кіретін жеке белгісі

4. Ең үлкен сандық мән.

5. Ортасындағы сандық мән.

10. Статистикалық бақылаудың бағдарламасы ол:

1. Зертттеу негізінде бастапқы мәлеметтерді жинау үшін ұғымды жинақты, алға қонымды бірліктеріне берілетін сұрақтар тізімінің жиынтығы.

2. Статистикалық зерттеулер.

3. Бланктар жинау.

4. Статистикалық қорытынды жасау.

5. Мәліметтер жинау.

11. Статистикалық бланк ол:

1. Талдау жасайтын қағаз.

2. Бақылауды тексеретін қағаз.

3. Бақылау негізінде берілген сұраққа жауап жазуға және керекті мәліметтерді жинауға арналған бірбет қағаз.

4. Бақылау жасайтын қағаз.

5. Статистикалық бақылау.

Дәріс №4. Статистикалық зерттеудің негізгі кезеңдері

1.Статистикалық зерттеуде тексеруге алынатын жиынтық бірліктері қамту дәрежесіне қарай қандай түрлерге бөлінеді?

1. ішінара,жеке ауқымды,жиынтықтың негізгі бөлігі

2. жаппай,жартылай

3. жай,күрделі

4. ағымдағы,кезеңдік

5. қатысты,нақты

2.Статистикалық ішінара бақылау дегеніміз не ?

1. құбылыстардың сандық қатынасының мөлшерін көрсететін көрсеткіштер

2. жиналған материалдарды топқа бөлмей,қорытынды есептеу

3. жиынтық бірліктерден зерттеуге кездейсоқ немесе белгілі бір тәртіппен ғылыми негізде алдын-ала іріктеліп алынған бөлігі

4. сандық мәліметтерді ұтымды түрде қолдану

5. статистикалық тартпалы қатарлардың сандық белгісі бойынша бөлінуі

3. Ішінара бақылауда қандай жиынтық бірліктері қолданылады?

1. жалпы,ішінара

2. жаппай , жартылай

3. ішінара,жеке ауқымды

4. ағымдағы,кездейсоқ

5. жекелеген,топталған,құрастырылған

4.Жиынтық біріліктерінің зерттеуге екінші рет қатысу және қатыспайтындығына байланысты қандай әдістерге бөлінеді?

1. жай кездейсоқ,механикалық

2. типтік,сериялы

3. жаппай,ішінара

4. жекелеген,топталған

5. қайта іріктеу,қайталанбайтын іріктеу

5.Егер жалпы жиынтықты ірі топтарға одан кейін көлемі бойынша кіші топтарға бөлу арқылы бақылау бірнеше сатыда жүргізілсе,ол қалай аталады ?

1. сериялы іріктеу

2. бір сатылы іріктеу

3. құрама іріктеу

4. көп сатылы іріктеу

5. шағын іріктеу

6.Нақты факті мен зерттеу көрсеткіштерінің арасындағы сәйкессіздік қалай аталады ?

1. қате

2. іріктеу

3. жинақтау

4. топтау

5. зерттеу

7.Қателердің қандай түрлері бар ?

1. механикалық,кездейсоқ

2. жай,күрделі

3. тіркеу,репрезентативті (өкілдікті)

4. ағымдағы, кезеңдік

5. үзілісті,үзіліссіз

8.Қайта кездейсоқ іріктеудің орташа қатесі қандай формуламен есептеледі ?

9.Жалпы жиынтықтан бір рет іріктеліп алынған бірліктер тексеруден кейін қайтадан қосылмайтын болса, іріктеу қалай аталады ?

1. механикалық іріктеу

2. қайталанбайтын іріктеу

3. сериялы іріктеу

4. типтік іріктеу

5. жай кездейсоқ іріктеу

10. Ішінара жиынтық бірліктері дегеніміз не ?

1. жалпы жиынтықтың ішінен тексеруге іріктеліп алынған бөлігі

2. зерттеуге алынатын қоғамдық құбылыстар, процестер жиынтығы

3. құбылыстардың сандық қатынасының мөлшерін көрсететін көрсеткіштер

4. сандық мәліметтерді ұтымды түрде қолдану

5. бақылау процесінде жауап алуға арналған сұрақтар тізімі

11.Қайта іріктеу дегеніміз не ?

1. жалпы жиынтықтан бір рет іріктелініп алынған бірліктер қайтадан жиынтыққа қосылмайтын іріктеу

2. жиынтықтан іріктеліп алынған бірліктер тексеріліп, зерттеуден кейін қайтадан жиынтыққа қосылып, екінші реет тексеруге қатысатын іріктеу

3. жалпы жиынтықты ірі топтарға, одан кейін кіші топтарға бөлу

4. статистикалық таратпалы қатарлардың сандық белгісі бойынша бөлінуі

5. жиналған мәліметтерді топқа бөлмей, қорытынды есептеу

12.Жиынтық бірліктерінен іріктеп алу түрлі жағдайларға байланысты қандай түрлерге бөлінеді

1. жай кездейсоқ, механикалық

2. жалпы, ішінара

3. жекелеген, топталған, құрастырылған

4. типтік, сериялы

5. ірі сатылы, көп сатылы

Дәріс №5. Статистикалық мәліметтерді жинақтау, топтау және кесте құру.

1 тапсырма. Төменде 30 зауыттың жұмыс істеу көрсеткіштері берілген:

Зауыт нөмірі

Негізгі қордың орташа жылдық құны, млн.тг

Шығарылған өнім,

млн,тг

Жұмысшылар саны,адам

1

3,0

3,5

270

2

3,9

4,2

480

3

3,5

6,4

400

4

4,1

4,3

300

5

11,0

12,4

360

6

4,2

4,6

495

7

11,1

13,5

1070

8

5,6

8,9

890

9

13,1

15,8

450

10

5,6

8,8

910

11

14,5

20,5

350

12

4,0

4,8

340

13

2,5

2,6

500

14

10,0

13,9

450

15

6,5

6,8

510

16

3,9

4,4

630

17

13,8

15,8

600

18

5,9

9,4

625

19

6,9

10,4

350

20

8,9

12,0

300

21

3,0

3,5

355

22

5,7

4,5

230

23

3,7

4,3

335

24

3,1

3,2

405

25

4,0

4,2

380

26

7,1

9,6

410

27

8,8

10,5

450

28

5,6

8,9

400

29

4,5

7,9

760

30

13,1

13,6

360

Жоғарыда берілген көрсеткіштерді қолдана отырып, деңгей аралығы бірдей негізгі қордың орташа жылдық құны бойынша 3 топқа бөлу арқылы топтастырыңдар.

Төмендегі көрсеткіштерді жеке есептеңіздер:

1. Зауыттардың саны;

2. Негізгі қордың орташа жылдық құнын, барлығы және орта есеппен бір зауытқа шаққанда;

3. Жалпы шығарылған өнімді, барлығы және орта есеппен бір зауытқа шаққанда;

4. Әр топтағы жұмысшылардың орташа санын;

5. Барлық көрсеткіштерді кестемен беріңіздер және қысқаша қорытынды жасаңыздар.

2. тапсырма. Жоғарыдағы берілген бірінші есептің шарты бойынша деңгейаралығы бірдей жұмысшыларды орташа саны бойынша 4 топқа бөлу арқылы топтастырыңыздар және көрсеткіштерді жеке есептеңіздер.

Дәріс №6.Статистикалық таратпалы қатарлар

1 тапсырма. Ақтөбе облысы бойынша 15 шаруашылықтың сүт өндіру көрсеткіштері мынандай:

Шаруашылықтар нөмірі

Сиырдың жылдық орташа саны, бас

Өндірілген сүт, мың ц

Сүт өндіруге жұмсалған шығын,мың тг.

1

507

16,1

617

2

285

12,0

545

3

500

14,9

727

4

365

13,7

699

5

464

12,3

536

6

363

10,2

353

7

1002

38,1

1206

8

340

27,9

980

9

289

11,3

334

10

1945

71,3

2098

11

1154

33,7

1113

12

1810

68,5

1806

13

1094

44,1

1742

14

793

18,8

660

15

1340

43,5

1658

Берілген көрсеткіштерді шаруашылықтағы сиырдың саны бойынша топтастырып, деңгейаралықтарын бірдей 4 топқа бөліңіздер. Әр топтағы және облыс бойынша анықтағыздар:

• Шаруашылық санын;

• Орта есеппен әр сиырдан сауылған сүтті;

• 1ц. сүт өндіруге және бір сиырға жұмсалған шығынды;

• Барлық көрсеткіштерді кестемен беріңіздер және қысқаша қорытынды жасаңыздар.

2 тапсырма. Жоғарыда берілген 3-ші есептің шарты бойынша деңгей аралығы бірдей өндірілген сүт бойынша 3 топқа бөлу арқылы топтастырыңыздар және көрсеткіштерді жеке есептеңіздер.

Дәріс №7. Статистикалық нақты және қатысты шамалар.

1 тапсырма. Шаруашылықта дәнді дақылдар егістігі төмендегідей орналасқан:

Бөлімшелер нөмірі

1995ж

1996ж

Жоспар бойынша нақтылы

1

2500

4000 4100

2

800

1300 1450

3

1400

700 550

Барлығы

4700

6000 6100

Әр бөлімше бойынша есептеп шығарыңыздар:

1. Қатысты шаманың өсіңкілігін /динамикасын/, жоспарлық тапсырмасын, жоспардың орындалуын;

2. Егіс көлемнің құрылымын жоспар, шын мәнінде, бизнестік мерзім бойынша;

Мәліметтерді график арқылы көрсетіңіздер және оның түрін анықтаңыздар.

2 тапсырма. Шаруа қожалығында егіс көлемінде мынандай өзгерістер болады:

Егіс көлемдері бойынша есептеу керек:

1. Жоспарлық тапсырманың қатысты шамасын;

2. Жоспар орындалудың қатысты шамасын;

3. Өсіңкілік қатысты шаманы.

Дәріс №8. Статистикадағы графиктік әдіс.

Тапсырмаларда графиктік әдістермен бейнелеу.

1 тапсырма. Аймақтық қағида бойынша қарапайым тізімдік кесте.

Тамақ өнімдеріне орташа көтерме

Қалалар

Сиыр еті

Тауық

Сары май

Көтерме баға

Бөлшек баға

Көтерме баға

Бөлшек баға

Көтерме баға

Бөлшек баға

Алматы

Тараз

Астана

Атырау

Ақтау

Шымкент

8400

9500

10400

10300

13000

8300

11700

13800

16000

12100

17000

11300

10000

11500

9800

10800

18000

10000

13700

17000

17500

13700

24000

13000

13550

14400

15000

15800

19500

18000

20200

17500

18750

18000

23500

23000

Бастауыш - қалалар тізімі.

2 тапсырма. Уақыт қағидасы бойынша қарапайым тізімдік кесте

Ағаш өнімдеріне фьючерстік келісімшарттардың котировкасы

Бастауыш - келісімшартты орындау айлары.

2. тапсырма. Топтық кесте

2007 жылы жасөспірімдердің жасаған қылмысын бөлу (жасы)

Бастауыш - қылмыс жасаған жасөспірімдер тобы.

Дәріс №9. Орташа шамалар

1 тапсырма. Барлық зауыт жұмысшыларының тарифтік дәрежелері төмендегідей:

Берілген мәліметтер бойынша жұмысшылардың орташа тарифтік дәрежесін анықтаңыздар. Орташа шаманың қолданылған түрін анықтаңыз.

2 тапсырма. Төменде зауыттардың екі мезгілдегі жұмыс көрсеткіштері берілген:

Зауыттардың рет нөмірі

Өткен жыл ішінде

Осы жыл ішінде

Бір өнімге кеткен уақыт, сағат

Шығарылған өнімнің саны, дана

Бір өнімге кеткен уақыт, сағат

Барлық шығарылған өнімге кеткен жалпы уақыт

1

60

1100

61

5490

2

70

1000

69

8580

3

60

1200

63

6300

Екі мерзім бойынша үш зауытты бірге алғандағы бір дана өнім шығаруға кеткен орташа уақыт мөлшерін есептеңіздер. Орташа шаманың қолданылған түрін анықтап, қысқаша қорытынды жасаңыз.

3 тапсырма. Төменде зауыт жұмысшыларының еңбек өтілі туралы мәліметтер берілген:

Берілген мәліметтер бойынша зауыт жұмысшыларының орташа еңбек өтілін анықтаңыздар. Орташаның қолданылған түрін анықтап, қысқаша қорытынды жасаңыздар.

4 тапсырма. Тексеруге алынған өнімнің орташа ылғалдығы төмендегідей мәліметтермен сипатталады:

Алынған өнімнің ылғалдылығы, (пайызбен)

Алынған өнім саны, дана

50-52

21

52-54

15

54-56

40

56-58

18

58-60

6

Барлығы

100

Берілген мәліметтер бойынша алынған өнімнің орташа шамасын ықшамдалған тәсілмен есептеңіздер.

Дәріс №10. Өзгерменің көрсеткіштері

1 тапсырма. Цех жұмысшыларының орташа айлық еңбекақы мөлшері төмендегідей:

Жұмысшылардың орташа айлық еңбекақы мөлшері, тг

Жұмысшылар саны, адам

6000

10

6400

5

6800

30

7200

30

7600

25

Барлығы

100

Берілген мәліметтер бойынша төмендегі көрсеткіштерді жеке есептеңіздер:

1. Бір жұмысшыға шаққандағы орташа айлық еңьекақысын;

2. Өзгерменің (вариация) көрсеткіштерін:

• Өзгерменің өрісін;

• Орташа сызықтық ауытқуды;

• Шашырандылықты (дисперсия);

• Орташа шаршылық ауытқуды;

• Өзгерменің коэффициентін.

2 тапсырма. Өндірілген өнімнің ылғалдылығын тексеру үшін ішінара бақылауға төмендегі өнім саны алынған:

Дәріс №11. Өсіңкілік (динамикалық) қатарлар

1 тапсырма. Төменде Қазақстан бойынша халық шаруашылығының көрсеткіштері туралыөсіңкілік қатары берілген:

Көрсеткіштері

Цемент

Сүт

1996

6300

5090

1997

6520

5100

1998

6510

5075

1999

6700

5068

2000

6680

5052

Өсіңкілік қатардың төмендегі көрсеткіштерін есептеңіздер:

• Нақты өсуін, қарқынның артуын және өсуін,қарқынның артуының әрбір процентінің нақты мәнін тұрақты және тізбектелген тәсілмен;

• Өсіңкілік қатарлардың орташа мөлшерін;

• Есептелген мәліметтерге қысқаша статистикалық қорытынды жасаңыздар.

2 тапсырма. 2000 жылғы шілде айында цех жұмысшыларының тізімдік санында төмендегідей өзгерістер болды:

Уақыт мерзімі

Жұмысшылар саны, адам

01.08

634

06.08

644

11.08

632

23.08

654

01.09

654

Берілген мәліметтер бойынша шілде айындағы жұмысшылардың орташа санын есептеңіздер және өсіңкілік қатардың қолданылған түрін анықтаңыздар.

3 тапсырма. Қаладағы әрбір кәсіпорын кассасында қалған ақшаның мөлшері төмендегідей:

Уақыт мерзімі

Кассадағы ақша, мың тг.

01.01

5,1

01.02

5,8

01.03

4,6

01.04

4,2

Берілген мәліметтер бойынша төмендегі көрсеткіштерді есептеңіздер:

• Әр айдағы қалған ақшаның орташа қалдығы

• Тоқсан бойынша қалған ақшаның орташа қалдығы.

4 тапсырма. Әр айдың басындағы сауда орындарының тауар қалдықтарының мөлшері төмендегідей болды:

Уақыт мерзімі

Тауар қалдықтары, мың тг.

01.01

25,0

01.02

28,0

01.03

26,0

01.04

26,0

01.05

22,0

01.06

30,0

01.07

27,0

Берілген мәліметтер бойынша төмендегі көрсеткіштерді есептеңіздер:

• Бірінші және екінші тоқсандағы қалған тауардың орташа қалдығын;

• Бірінші жарты жылдық бойынша қалған тауар қалдығын.

Дәріс №12. Өсіңкілік қатарлар көрсеткіштері

1 тапсырма. 1998-2002 жылдар аралығында Қазақстан Республикасының туылу көрсеткіштері төмендегідей (мың адам):

Жылдар

Туылғандар саны, мың адам

1998

694,6

1999

683,1

2000

678,6

2001

672,6

2002

670,6

Берілген мәліметтер бойынша төмендегі көрсеткіштерді есептеңіздер:

• Өсіңкілік қатарлардың талдаулық көрсеткіштерін тұрақты және тізбектелген тәсілмен;

• Қарқынның өсімінің бір пайызының нақтылы мәнін;

• Өсіңкілік қатарлардың орташа көрсеткіштерін.

Дәріс №13. Индекстер, индекстердің негізгі түрлері.

Өзгермелі құрамды, тұрақты құрамды және құрылымдық өзгеру индекстері.

1 тапсырма. Зауыт бойынша шығарылған өнім көлемі мен өзіндік құны туралы келесі мәліметтер берілген:

Өнім түрлері

Өткен жыл ішінде

Есепті жыл ішінде

Өнімнің өзіндік құны, тг

Шығарылған өнім саны, дана

Өнімнің өзіндік құны, тг.

Шығарылған өнім саны, дана.

А

95,0

1550

97,0

1600

Б

110,0

1510

94,0

1540

Берілген мәліметтер бойынша төмендегі көрсеткіштерді есептеңіздер:

• Шығарылған өнімнің көлемі мен өзіндік құнның дара индексін;

• Шығарылған өнім көлемінің жалпы индексін;

• Өнімнің өзіндік құнының жалпы индексін және өзіндік құнның өзгеруіне байланысты алынған нақты үнемді немесе шығынды;

• Өнім өндіруге кеткен шығынның жалпы индексін. Есептелінген жалпы индекстердің өзара байланыстылығын көрсетіңіздер.

2 тапсырма. Төменде жалпы өндірілген өнім және оған жұмсалған жұмыс уақыты туралы мәліметтер берілген:

Берілген мәліметтер бойынша төмендегі көрсеткіштерді есептеңіздер:

• Өндірілген өнімнің көлемі мен еңбек өнімділігінің дара индексін;

• Еңбек өнімділігінің жалпы индексін және оның өзгеруіне байланысты алынғаан нақты үнемді немесе шығынды.

3 тапсырма. Төмендегі берілген мәліметтерді пайдалана отырып, еібек өнімділігінің жоспар орындалуы туралы дара және жалпы индексін есептеңіз:

Өнімнің түрлері

Өндірілген өнім, дана

Әрбір өндірілген өнімге жұмсалған жұмыс уақыты, адам, сағат

Жоспар бойынша

нақтылы

Жоспар бойынша

нақтылы

А

6200

6600

2,5

2,3

Б

2100

2300

2,9

2,5

В

1800

1800

4,5

4,6

4 тапсырма. Төменде аяқ киім фабрикасының шығарған өнімдері туралы келесі мәліметтер берілген:

Аяқ киім түрлері

2 тоқсанда шығарылған тауарларға жұмсалған жалпы шығын, мың тг

Тауарлардың 2 тоқсандағы өзіндік құнының 1 тоқсанмен салыстырғандағғы өзгеруі, пайыз есебімен

Әйелдер аяқ киімі

149,7

+11

Ерлер аяқ киімі

115,0

-4

Балалар аяқ киімі

126,8

өзгеріссіз

Берілген мәліметтер бойынша төмендегі көрсеткіштерді есептеңіздер:

• Өнімнің өзіндік құнының дара индексін;

• Өнімнің өзіндік құнының жалпы индексін;

• Өзіндік құнның өзгеруіне байланысты алынған нақты үнемді немесе шығынды.

5 тапсырма. Төменде тауарлардың сатылуы туралы мәліметтер берілген:

Берілген мәліметтер бойынша төмендегі көрсеткіштерді анықтаңыздар.

• Бағаның дара индексін;

• Бағаның жалпы индексін;

• Бағаның өзгеруіне байланысты алынған нақты үнемді немесе шығынды.

6 тапсырма. Базарлардағы картоптың сатылу көрсеткіштері төмендегідей:

Берілген мәліметтер бойынша төмендегі көрсеткіштерді есептеу керек:

• Бағаның өзгермелі құрамды индексін;

• Бағаның тұрақты құрамды индексін;

• Құрылымның өзгеру индексі.

7 тапсырма. Төменде егіс көлемінің өзгеруіне байланысты әр гектардан алынған өнім шығымдылығы туралы мәліметтер берілген:

Берілген мәліметтер бойынша төмендегі көрсеткіштерді есептеңіздер:

• Өнім шығымдылығының өзгермелі құрамды индексін;

• Өнім шығымдылығының тұрақты құрамды индексін;

• Құрылымның өзгеру индексін.

8 тапсырма. Төменде қала базарында сатылған көкөністер туралы көрсеткіштер берілген:

Көкөністердің түлері

Өткен жыл

Есепті жыл

Сатылғаны, ц

1 кг көкөністің бағасы, тг

Сатылғаны, ц

1 кг көкөністің бағасы, тг

Алма

420

45

500

40

Қияр

570

35

460

35

Өрік

550

65

530

60

Берілген мәліметтер бойынша төмендегі көрсеткіштерді есептеңіздер:

• Сатылған тауардың көлемі мен бағасының дара индекстерін;

• Тауар айналымы көлемінің жалпы индексін;

• Бағаның жалпы индексін және бағаның өзгеруіне байланысты алынған нақты үнемді немесе шығынды;

• Тауар айналымының жалпы индексін;

• Есептелген жалпы индекстердің өзара байланыстылығын көріңіздер.

________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________